درمان سرطان سینه با پرتودرمانی

پرتودرمانی استفاده از اشعه ایکس باانرژی بالا یا ذرات دیگر برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی است. پزشکی که در انجام پرتودرمانی برای درمان سرطان تخصص دارد، رادیوتراپی انکولوژیست نامیده می‌شود. انواع مختلفی از پرتودرمانی وجود دارد:

• پرتودرمانی کامل. پرتودرمانی کامل پستان، پرتودرمانی با پرتو خارجی است که به کل پستان داده می‌شود. پرتودرمانی خارجی رایج‌ترین نوع پرتودرمانی است که از دستگاهی خارج از بدن انجام می‌شود. همان‌طور که در ادامه توضیح داده شده، پرتودرمانی کامل را می‌توان با استفاده از تعدادی برنامه درمانی مختلف انجام داد.
• پرتودرمانی جزئی. پرتودرمانی جزئی پستان (PBI) پرتودرمانی است که مستقیماً به‌جای کل پستان به ناحیه‌ی تومور داده می‌شود و بعد از لامپکتومی شایع‌تر است. هدف قراردادن اشعه به طور مستقیم به ناحیه تومور معمولاً مدت زمانی که بیماران برای دریافت پرتودرمانی نیاز دارند را کوتاه می‌کند. بااین‌حال، فقط برخی از بیماران ممکن است بتوانند PBI داشته باشند. اگرچه نتایج اولیه امیدوارکننده بوده است، PBI هنوز در حال مطالعه است. PBI را می‌توان با استفاده از پرتودرمانی خارجی یا حین عمل یا براکی‌تراپی انجام داد.
• پرتودرمانی حین عمل. شرایطی است که پرتودرمانی با استفاده از پروب در اتاق عمل انجام می‌شود.
• براکی‌تراپی. این نوع پرتودرمانی با قراردادن منابع رادیواکتیو در تومور انجام می‌شود.

اگرچه نتایج تحقیقات دلگرم‌کننده است، پرتودرمانی حین عمل و براکی‌تراپی به‌طور گسترده مورداستفاده قرار نمی‌گیرند. این روش‌ها ممکن است گزینه‌هایی برای بیمار مبتلا به تومور کوچکی باشند که به غدد لنفاوی گسترش نیافته است. ممکن است بخواهید با انکولوژیست پرتودرمانی خود در مورد مزایا و معایب PBI در مقایسه با پرتودرمانی کل پستان صحبت کنید.

• پرتودرمانی با شدت تعدیل شده. پرتودرمانی با شدت تعدیل‌شده (IMRT) روشی پیشرفته‌تر برای انجام پرتودرمانی با پرتو خارجی به پستان است. شدت تابش به پستان برای هدف قراردادن بهتر تومور متفاوت است و پرتو به طور یکنواخت در سراسر پستان پخش می‌شود. استفاده از IMRT دوز تابش را کاهش می‌دهد و ممکن است آسیب احتمالی به اندام‌های مجاور مانند قلب و ریه را کاهش دهد و همچنین خطر برخی عوارض جانبی فوری مانند لایه‌برداری پوست در طول درمان را کاهش دهد. این امر به‌ویژه برای افرادی که سینه‌های متوسط تا بزرگ دارند و در مقایسه با افراد با سینه‌های کوچک‌تر، در معرض خطر عوارض جانبی مانند لایه‌برداری و سوختگی هستند، می‌تواند اهمیت داشته باشد. IMRT همچنین ممکن است به کاهش اثرات طولانی‌مدت بر روی بافت پستان، مانند سختی، تورم، یا تغییر رنگ که در تکنیک‌های تابش قدیمی‌تر رایج بود، کمک کند.

پرتودرمانی با شدت تعدیل شده برای همگان توصیه نمی‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با انکولوژیست پرتودرمانی خود صحبت کنید. همچنین، ممکن است برای پوشش هزینه پرتودرمانی با شدت تعدیل شده به تأییدیه بیمه نیاز باشد. مهم است قبل از شروع هر درمان با شرکت بیمه سلامت خود مشورت کنید تا از  میزان پوشش هزینۀ درمان، مطمئن شوید.

• پروتون‌درمانی. پرتودرمانی استاندارد که به آن فوتون درمانی نیز می‌گویند، برای سرطان سینه از اشعه ایکس برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پروتون درمانی نوعی پرتودرمانی خارجی است که از پروتون به‌جای اشعه ایکس استفاده می‌کند. در انرژی بالا، پروتون‌ها می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. پروتون‌ها دارای خواص فیزیکی متفاوتی هستند که ممکن است به پرتودرمانی اجازه دهد هدفمندتر از فوتون‌درمانی باشد و به طور بالقوه دوز پرتو را کاهش دهد. این درمان، همچنین، ممکن است میزان تشعشعات نزدیک به قلب را کاهش دهد. محققان در حال مطالعه مزایای پروتون‌درمانی در مقابل فوتون‌درمانی در کارآزمایی‌های بالینی ملی هستند. در حال حاضر پروتون درمانی یک درمان تجربی است و ممکن است به طور گسترده در دسترس نباشد یا تحت پوشش بیمه درمانی نباشد.

با اصول پرتودرمانی بیشتر آشنا شوید.

یک رژیم پرتودرمانی یا برنامه زمانی (به ادامه مراجعه کنید)، معمولاً شامل تعداد معینی از درمان است که در یک دوره زمانی معین انجام می‌شود. درمان اغلب یک‌بار در روز، ۵ روز در هفته، به مدت ۱ تا ۶ هفته انجام می‌شود. پرتودرمانی، اغلب، به کاهش خطر عود در پستان کمک می‌کند. در واقع، با جراحی مدرن و پرتودرمانی، نرخ عود در پستان در حال حاضر کمتر از ۵٪ در ۱۰ سال پس از درمان، یا ۶٪ تا ۷٪ در طی ۲۰ سال است. بقا در لامپکتومی یا ماستکتومی یکسان است. اگر سرطان در غدد لنفاوی زیر بازو وجود داشته باشد، ممکن است پرتودرمانی در همان سمت گردن یا زیر بغل نزدیک سینه یا دیواره قفسه سینه نیز انجام شود.

پرتودرمانی ممکن است بعد یا قبل از جراحی انجام شود:

• پرتودرمانی کمکی پس از جراحی انجام می‌شود. اکثر بیمارانی که لامپکتومی می‌کنند، پرتودرمانی نیز دارند. بیمارانی که ماستکتومی می‌کنند ممکن است بسته به ویژگی‌های تومور به پرتودرمانی نیاز داشته باشند یا نداشته باشند. برای بیمار دارای تومور بزرگ‌تر، سرطان غدد لنفاوی، سلول‌های سرطانی خارج از غدد لنفاوی، یا سرطانی که در پوست یا دیواره قفسه سینه رشد کرده است، و همچنین به دلایل دیگر، ممکن است پرتودرمانی پس از ماستکتومی توصیه شود. هنگامی که به بیماران توصیه می‌شود شیمی‌درمانی کمکی نیز انجام دهند، پرتودرمانی معمولاً پس از اتمام شیمی‌درمانی انجام می‌شود. پرتودرمانی پس از جراحی برای کارسینوم مجاری درجا ممکن است بسته به خطر عود ارائه شود یا نشود.
• پرتودرمانی نئوادجوانت پرتودرمانی است که قبل از جراحی برای کوچک‌کردن یک تومور بزرگ انجام می‌شود و برداشتن آن را آسان‌تر می‌کند. این روشی غیرمعمول است و معمولاً تنها زمانی موردتوجه قرار می‌گیرد که نتوان تومور را با جراحی برداشت.

پرتودرمانی می‌تواند عوارض جانبی، از جمله خستگی، تورم سینه، قرمزی و/یا تغییر رنگ پوست، و درد یا سوزش در پوستی که پرتو به آن تابیده شده، گاهی اوقات تاول یا لایه‌برداری از پوست ایجاد کند. پزشک می‌تواند داروهای موضعی را برای استفاده از پوست برای درمان برخی از این عوارض جانبی توصیه کند. پس از پرتودرمانی، سینه سفت‌تر یا پوست سینه ضخیم‌تر می‌شود.

به‌ندرت، مقدار کمی از ریه می‌تواند تحت‌تأثیر پرتودرمانی قرار گیرد و باعث پنومونیت، تورم بافت ریه ناشی از تشعشع شود. این خطر به‌اندازه ناحیه‌ای که پرتودرمانی دریافت کرده بستگی دارد و باگذشت زمان بهبود می‌یابد.

درگذشته، با تجهیزات قدیمی‌تر و تکنیک‌های پرتودرمانی، افرادی که تحت درمان سرطان سینه در سمت چپ بدن قرار می‌گرفتند، افزایش ناچیزی در خطر طولانی‌مدت بیماری قلبی داشتند. تکنیک‌های مدرن، مانند دروازه‌های تنفسی که از فناوری برای هدایت پرتودرمانی در حین تنفس بیمار استفاده می‌کنند، اکنون می‌توانند بیشتر بخش‌های قلب را از تأثیرات پرتودرمانی در امان نگه دارند.

بسیاری از انواع پرتودرمانی ممکن است با برنامه‌های مختلف در دسترس شما باشد (به زیر مراجعه کنید). در مورد مزایا و معایب هر گزینه با پزشک خود صحبت کنید.