آزمایش خون مخفی در مدفوع
زمان تقریبی مطالعه
۷ دقیقه
آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT) برای یافتن خون در مدفوع استفاده می‌شود. FOBT خونی را در مدفوع پیدا می‌کند که شما نمی‌توانید آن را ببینید. وجود خون در مدفوع، ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ یا مشکلات پزشکی دیگری مانند زخم یا پولیپ باشد. پولیپ‌ها زائده‌هایی هستند که در دیواره داخلی روده بزرگ و راست‌روده ایجاد می‌شوند.
FOBT یکی از ابزارهای غربالگری است که پزشکان برای یافتن سرطان کولورکتال از آن استفاده می‌کنند. غربالگری منظم سرطان کولورکتال برای افراد ۴۵ سال و بالاتر توصیه می‌شود. اگر سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا سایر عوامل خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را دارید، پزشک ممکن است توصیه کند که غربالگری منظم را زودتر شروع کنید. در مورد عوامل خطر سرطان کولورکتال بیشتر بدانید.
انواع آزمایش خون مخفی مدفوع چیست؟
۲ نوع FOBT وجود دارد که هر دوی آنها را می‌توانید در خانه انجام دهید:
- FOBT مبتنی بر گایاک (Guaiac)
آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT) برای یافتن خون در مدفوع استفاده می‌شود. FOBT خونی را در مدفوع پیدا می‌کند که شما نمی‌توانید آن را ببینید. وجود خون در مدفوع، ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ یا مشکلات پزشکی دیگری مانند زخم یا پولیپ باشد. پولیپ‌ها زائده‌هایی هستند که در دیواره داخلی روده بزرگ و راست‌روده ایجاد می‌شوند.
FOBT یکی از ابزارهای غربالگری است که پزشکان برای یافتن سرطان کولورکتال از آن استفاده می‌کنند. غربالگری منظم سرطان کولورکتال برای افراد ۴۵ سال و بالاتر توصیه می‌شود. اگر سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا سایر عوامل خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را دارید، پزشک ممکن است توصیه کند که غربالگری منظم را زودتر شروع کنید. در مورد عوامل خطر سرطان کولورکتال بیشتر بدانید.
در طول آزمایش، نمونه مدفوع را روی کارت آزمایشی که با ماده گیاهی به نام گایاک پوشانده شده است قرار می‌دهید. در صورت وجود خون در مدفوع، رنگ کارت تغییر می‌کند. سپس، کارت را برای تفسیر، به مطب دکتر یا آزمایشگاه خود برمی‌گردانید. معمولاً وسایل این آزمایش از طریق مطب پزشک یا آزمایشگاه در اختیار شما قرار می‌گیرد.
برخی از FOBTهای مبتنی بر گایاک از پدهای قابل شستشو به‌جای کارت استفاده می‌کنند. آنها بدون نسخه در بسیاری از داروخانه‌ها در دسترس هستند و نتایج بلافاصله مشخص می‌شود.
- تست ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT) یا FOBT ایمونوشیمیایی
در این آزمایش از پروتئین تخصصی به نام آنتی‌بادی استفاده می‌شود. این پروتئین خاص به هموگلوبین، قسمت حامل اکسیژن از گلبول‌های قرمز خون، می‌چسبد. نمونه‌ای از مدفوع در یک لوله یا روی کارت قرار داده می‌شود و برای آزمایش به پزشک یا آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
تست ایمونوشیمیایی مزایایی نسبت به تست گایاک دارد. اما هر دو آزمایش استفاده می‌شوند و می‌توانند اطلاعاتی در مورد خون در مدفوع ارائه دهند.
قبل از تست ایمونوشیمیایی مدفوع FIT از چه چیزهایی باید اجتناب کنم؟
قبل از FIT، نیازی به تغییر رژیم غذایی ندارید، اما باید از مصرف برخی داروها اجتناب کنید. NSAIDها و داروهای رقیق‌کننده خون، ممکن است نتایج آزمایش شما را تغییر دهند. تیم درمان، قبل از انجام آزمایش به شما اطلاع می‌دهد که از چه داروهایی اجتناب کنید.
چه زمانی می‌توانم این آزمایش را انجام دهم؟
با تیم درمانی، در مورد شرایط پزشکی خود صحبت کنید، تا بهترین زمان برای FOBT شما تعیین شود. به‌عنوان مثال، در صورت داشتن هموروئید خونریزی دهنده، زخم معده یا ورم معده، آزمایش نباید انجام شود. همچنین نباید در طول دوره قاعدگی آزمایش را انجام دهید. اینها می‌توانند نتیجه مثبت کاذب داشته باشند.
چگونه مدفوع خود را برای این آزمایش جمع‌آوری کنیم؟
ارائه‌دهنده مراقبت‌های سلامت، دستورالعمل‌هایی را برای بهترین نحوه جمع‌آوری نمونه‌های مدفوع برای FOBT به شما می‌دهد. نام‌های تجاری مختلفی برای FOBT وجود دارد و دستورالعمل‌ها می‌تواند برای هر یک متفاوت باشد.
FOBT مبتنی بر Guaiac. برای FOBT مبتنی بر گایاک، باید ۳ نمونه مدفوع جمع‌آوری کنید. معمولاً این نمونه‌ها باید در یک ظرف تمیز جمع‌آوری شوند. این بدان معنی است که نمونه نباید با ادرار یا آب توالت مخلوط شود.
بسته آزمایشی شامل یک اپلیکاتور خواهد بود. از اپلیکاتور برای قراردادن نمونه مدفوع، روی کارت‌ها یا اسلایدهای ارائه شده استفاده کنید. کارت‌ها را طبق دستورالعمل بسته‌بندی کنید و آنها را به تیم درمان یا آزمایشگاه خود، تحویل دهید.
گاهی اوقات، FOBT گایاک، با دستمال‌های قابل شستشو انجام می‌شود. پس از اجابت مزاج، دستمال مرطوب ارائه شده را داخل توالت بیندازید. اگر خون در مدفوع وجود داشته باشد، دستمال مرطوب تغییر رنگ می‌دهد. نتایج را برای ۳ حرکت روده ثبت کنید و اطلاعات را برای تیم درمان، ارسال کنید.
FOBT مبتنی FIT، برای FOBT مبتنی FIT باید ۲ تا ۳ نمونه مدفوع جمع‌آوری کنید. این نمونه مدفوع را می‌توان با استفاده از ابزار اپلیکاتور موجود در کیت از توالت جمع‌آوری کرد. شما باید نمونه را روی ظرف یا کارت ارائه شده، قرار دهید. نمونه‌ها را طبق دستور بسته‌بندی کنید و به آزمایشگاه ببرید.
بعد از آزمایش، چه انتظاری باید داشته باشم؟
شما می‌توانید بلافاصله پس از اتمام FOBT فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید. پس از دریافت نتایج، با تیم درمان خود در مورد اینکه آیا اقدامات بعدی خاصی نیاز است یا خیر، صحبت کنید.
سؤالاتی که باید از تیم درمان بپرسید
قبل از انجام FOBT، سؤالات زیر را بپرسید:
- چرا این تست را به من توصیه می‌کنید؟
- تفاوت بین FOBT مبتنی بر گایاک و FOBT ایمونوشیمیایی چیست؟ کدام آزمایش را پیشنهاد می‌کنید و چرا؟
- هر چند وقت یک‌بار باید این آزمایش را انجام دهم؟
- قبل از آزمایش چه بخورم یا بنوشم؟
- آیا باید قبل از انجام آزمایش از مصرف هرگونه غذا یا دارویی اجتناب کنم؟
- FOBT در تشخیص خون در مدفوع چقدر دقیق است؟
- FOBT در تشخیص پولیپ و سرطان کولورکتال چقدر دقیق است؟
- نتیجه مثبت کاذب چیست؟ نتیجه منفی کاذب چیست؟
- چه زمانی نتایج آزمایش من آماده می‌شود؟ چه کسی نتایج را برای من توضیح خواهد داد؟
- آیا انجام آزمایش دیگری با FOBT مانند آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر را توصیه می‌کنید؟
- اگر نتایج نشان‌دهنده وجود خون در مدفوع باشد، آیا آزمایش‌های بیشتری مانند کولونوسکوپی ضروری است؟
مدارا با ابهام
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان، ممکن است در مورد آینده، احساس عدم اطمینان داشته باشند. پس از تشخیص سرطان، ممکن است احساس کنید که امنیت زندگی شما کمتر از گذشته است. هنگامی که چنین احساسی دارید، درخواست حمایت بسیار مهم است. بیماران تازه تشخیص‌داده‌شده و همچنین بهبودیافتگان نگرانی‌های مشترکی دارند. با تیم مراقبت‌های سلامتی خود در مورد منابع موجود حمایتی در این شرایط، صحبت کنید.
خودانگاره و سرطان
خودانگاره بدان معنا است که شما در مورد خود چگونه فکر می‌کنید یا خود را چگونه می‌بینید. تغییرات فیزیکی و عاطفی ناشی از سرطان، می‌تواند خودانگاره شما را، تغییر دهد. خودانگاره، ممکن است ارتباط نزدیکی با تصویر بدنی شما داشته باشد. این ارتباط بدین معناست که بدن خود را چگونه می‌بینید و نسبت به آن، چه احساسی دارید. برخی تغییرات در احساس شما نسبت به خودانگاره‌تان، ممکن است مثبت و برخی دیگر، ممکن است احساساتی منفی باشند.