سرطان ریه: مرحله و درجه

مرحله NSCLC بر اساس ترکیبی از چندین عامل است، از جمله:

• اندازه و محل تومور
• آیا به غدد لنفاوی و/یا سایر قسمت‌های بدن گسترش‌یافته است.

۵ مرحله برای NSCLC وجود دارد: مرحله ۰ (صفر) و مراحل I تا IV. یکی از راه‌های تعیین مرحله‌بندی NSCLC این است که بفهمیم آیا می‌توان سرطان را به‌طور کامل توسط جراح درمان کرد یا خیر. برای برداشتن کامل سرطان ریه، جراح باید سرطان را همراه با بافت سالم ریه اطراف و اغلب غدد لنفاوی مجاور خارج کند. درباره گزینه‌های درمانی برای NSCLC بیشتر بدانید.

مرحله ۰

این مرحله، بیماری درجا نامیده می‌شود، به این معنی که سرطان “در جای خود” است و به بافت‌های طبیعی ریه در نزدیکی رشد نکرده یا به خارج از ریه گسترش نیافته است.

مرحله I

مرحله اول سرطان ریه، توموری کوچک است که به هیچ گره لنفاوی گسترش نیافته است. مرحله I براساس اندازه تومور به ۲ مرحله فرعی تقسیم می‌شود:

• اندازه تومورهای مرحله IA3 سانتی‌متر (cm) یا کمتر است. تومورهای مرحله IA ممکن است براساس اندازه تومور به IA1، IA2 یا IA3 تقسیم شوند.
• تومورهای مرحله IB بیش از ۳ سانتی‌متر و کمتر از ۴ سانتی‌متر است.

مرحله II

مرحله دوم سرطان ریه به دو مرحله فرعی تقسیم می‌شود:

• سرطان مرحله IIA توموری بزرگ‌تر از ۴ سانتی‌متر و کمتر از ۵ سانتی‌متر را توصیف می‌کند که به غدد لنفاوی مجاور گسترش نیافته است.
• سرطان مرحله IIB ریه توموری به‌اندازه ۵ سانتی‌متر یا کمتر را توصیف می‌کند که به غدد لنفاوی داخل ریه، به نام غدد لنفاوی N1 گسترش یافته است. سرطان مرحله IIB همچنین، می‌تواند توموری با عرض بیش از ۵ سانتی‌متر باشد که به غدد لنفاوی گسترش نیافته است.

معمولاً، تومورهای مرحله دوم را می‌توان با جراحی برداشت، اما اغلب درمان‌های اضافی توصیه می‌شود.

مرحله III

سرطان ریه مرحله III به دو مرحله IIIA، IIIB یا IIIC طبقه‌بندی می‌شود. مرحله براساس اندازه تومور و اینکه سرطان به کدام غدد لنفاوی گسترش‌یافته، متفاوت است. سرطان‌های مرحله III اغلب به طور گسترده به غدد لنفاوی گسترش‌یافته‌اند، اما به سایر نقاط دور بدن گسترش نیافته‌اند.

اگر مرحله III NSCLC مشکوک باشد، پزشک می‌خواهد مطمئن شود که سرطان به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکرده است. برای این ارزیابی، انجمن انکولوژی بالینی آمریکا معاینه فیزیکی، ارزیابی سابقه پزشکی بیمار، سی‌تی‌اسکن قفسه سینه و بالای شکم، و اسکن PET-CT و MRI از مغز را توصیه می‌کند (به تشخیص مراجعه کنید). برای برخی افراد، غدد لنفاوی نیز ممکن است نیاز به آزمایش سرطان با آندوسکوپی یا جراحی داشته باشند. تیمی از متخصصان مراقبت از سرطان معمولاً با یکدیگر همکاری می‌کنند تا مناسب‌ترین طرح درمانی را براساس مرحله و سایر ویژگی‌های سرطان و همچنین سایر شرایط پزشکی که ممکن است بیمار داشته باشد، توصیه کنند.

برای بسیاری از سرطان‌های مرحله IIIA و مرحله IIIB، ممکن است برداشتن کامل تومور به‌تنهایی با جراحی دشوار یا گاهی غیرممکن باشد. سرطان‌های مرحله IIIC، به‌طور کلی، با جراحی قابل حذف نیستند و ممکن است نیاز به درمان ترکیبی از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی و سپس ایمونوتراپی داشته باشند. به‌عنوان‌ مثال، سرطان ریه ممکن است به غدد لنفاوی واقع در مرکز قفسه سینه که خارج از ریه است، گسترش‌یافته باشد. یا ممکن است تومور به ساختارهای مجاور در ریه تبدیل شده باشد. در هر دو حالت، احتمال کمی وجود دارد که جراح بتواند سرطان را به طور کامل حذف کند. مرحله III NSCLC که با جراحی قابل‌درمان نیست، به‌طورکلی با درمان سیستمیک و پرتودرمانی درمان می‌شود (به انواع درمان مراجعه کنید).

مرحله IV

مرحله IV به این معنی است که سرطان ریه به بیش از ۱ ناحیه در ریه دیگر، مایع اطراف ریه یا قلب، یا قسمت‌های دوردست بدن از طریق جریان خون گسترش یافته است. هنگامی که سلول‌های سرطانی وارد خون می‌شوند، سرطان می‌تواند در هر نقطه از بدن پخش شود. اما، NSCLC بیشتر به مغز، استخوان‌ها، کبد و غدد فوق‌کلیوی گسترش می‌یابد. مرحله IV  به ۲ مرحله فرعی تقسیم می‌شود:

• سرطان مرحله IVA در داخل قفسه سینه گسترش‌یافته و/یا به ۱ ناحیه خارج از قفسه سینه گسترش یافته است.
• مرحله IVB به خارج از قفسه سینه به بیش از ۱ محل در ۱ اندام یا به بیش از ۱ اندام گسترش یافته است.

به‌طور کلی، جراحی معمولاً برای اکثر سرطان‌های ریه مرحله IIIB، IIIC یا IV گزینه‌ای مناسب نیست. برداشتن سرطان ریه که به غدد لنفاوی بالای استخوان ترقوه یا ساختارهای حیاتی درون قفسه سینه گسترش‌یافته، می‌تواند دشوار باشد. اینها شامل قلب، رگ‌های خونی بزرگ یا لوله‌های تنفسی اصلی منتهی به ریه‌ها هستند. در این شرایط، پزشک به‌دقت بررسی می‌کند آیا جراحی گزینه‌ای مناسب است یا گزینه‌های درمانی دیگری را توصیه می‌کند. اگر تومور به‌طور کامل حذف نشود معمولاً جراحی توصیه نمی‌شود. اما برای برخی از افراد مبتلا به مرحله IV سرطان ریه که پاسخ خوبی به درمان دارند، ممکن است جراحی و/یا پرتودرمانی برای درمان نقاط باقیمانده سرطان پیشنهاد شود.