عوارض جانبی ایمونوتراپی

مهارکننده‌های وارسی ایمنی، درمان‌های ایمونوتراپی هستند که از مسدودکردن سلول‌های سرطانی سیستم ایمنی جلوگیری می‌کنند. مسیرهای رایجی که این مهارکننده‌ها بر آن تأثیر می‌گذارند، مسیرهای PD-1/PD-L1 و CTLA-4 هستند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های وارسی ایمنی برای سرطان، عبارت‌اند از:

• آتزولیزوماب ( Tecentriq )
• آولوماب (Bavenio)
• دوستارلیماب ( jemperli )
• دوروالوماب ( Imfinzi )
• ایپلیموماب ( yervoy )
• نیولوماب (Opdivo)
• پمبرولیزوماب ( keytruda )

عوارض جانبی مهارکننده‌های وارسی ایمنی، معمولاً ناشی از حمله سیستم ایمنی به بخش‌های سالم بدن، علاوه بر سلول‌های سرطانی است. این فرایند، التهاب نام دارد. عوارض جانبی مهارکننده‌های وارسی ایمنی، ممکن است بر اندام‌های زیر تأثیر بگذارد.

پوست. مشکلات پوستی، مانند بثورات و خارش، در افراد مبتلا به ملانوم و سرطان ریه سلول غیر کوچک، شایع‌تر است، اما افراد مبتلا به هر نوع سرطان، ممکن است به مشکلات پوستی مربوط به درمان با مهارکننده‌های وارسی ایمنی دچار شوند.

دستگاه گوارش. مشکلات مربوط به دستگاه گوارش، برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی مربوط به مهارکننده‌های وارسی ایمنی هستند. این عوارض، شامل التهاب روده بزرگ است که کولیت نامیده شده و اغلب منجر به اسهال می‌شود. عوارض جانبی کمتر شایع شامل مشکلات بلع، تهوع و استفراغ و درد در قسمت بالای شکم است.

ماهیچه‌ها و اسکلت. در افرادی که مهارکننده‌های وارسی ایمنی دریافت می‌کنند، ممکن است مشکلات ماهیچه‌ها، مفاصل و استخوان‌ها رخ دهد. و می‌تواند منجر به درد از نوع آرتریت، تورم مفاصل و گرفتگی عضلات شود.

کلیه‌ها. آسیب به کلیه‌ها یا نارسایی کلیه غیرمعمول است، اما گاهی اوقات، در افرادی که مهارکننده‌ی وارسی ایمنی دریافت می‌کنند، رخ می‌دهد. این عارضه، معمولاً  توسط تیم مراقبت از سرطان، هنگامی که نتایج آزمایش خون/ادرار بررسی می‌کند، تشخیص داده می‌شود.

اعصاب. مهارکننده‌های وارسی ایمنی، ممکن است عوارض جانبی برای سیستم عصبی ایجاد کنند که بر مغز، حواس یا حتی حرکات شما تأثیر می‌گذارد. ممکن است درد و تغییرات حسی به نام نوروپاتی وجود داشته باشد. این نشانه‌ها عوارض جانبی نادر، اما احتمالاً شدید هستند.

خون. ایمونوتراپی ممکن است باعث کاهش شمارش خون شود که منجر به خونریزی، کم‌خونی و سایر مشکلات خواهد شد.

ریه‌ها. مهارکننده‌های وارسی ایمنی ممکن است باعث ذات‌الریه شوند. (التهاب ریه‌ها که می‌تواند باعث سرفه یا مشکل تنفسی شود.) پنومونیت غیرمعمول است؛ اما ممکن است جدی باشد.

سیستم غدد درون‌ریز. سیستم غدد درون‌ریز، هورمون‌هایی را کنترل می‌کند که به بدن در تنظیم بسیاری از عملکردهای مهم مانند فشارخون، انرژی و توانایی مقابله با عفونت‌ها و آسیب‌ها کمک می‌کنند. غده تیروئید بخش مهمی از سیستم غدد درون‌ریز است. ممکن است، درمان با مهارکننده وارسی ایمنی، باعث شود فعالیت غده تیروئید تغییر کند. موارد نادری وجود دارد که افراد می‌توانند به دلیل تأثیر مهارکننده‌های وارسی ایمنی بر لوزالمعده، به‌نوعی دیابت مبتلا شوند که دیابت مرتبط با مهارکننده‌های وارسی (CIADM) نامیده می‌شود و مشابه دیابت نوع ۱ است. غده فوق‌کلیه، بخشی دیگر از سیستم غدد درون‌ریز است. مهارکننده‌های وارسی ایمنی، می‌توانند باعث نارسایی آدرنال شوند، شرایطی که غدد فوق‌کلیوی، تولید هورمون‌های طبیعی را متوقف می‌کنند تا قند خون را حفظ کنند و الکترولیت‌ها را تنظیم کنند. درمان اختلالات غدد درون‌ریز از اندام‌های فوق معمولاً شامل جایگزینی هورمون‌ها با سطوح پایین است (هورمون تیروئید، انسولین یا هورمون‌های آدرنال مانند مینرالوکورتیکوئیدها).

قلب و عروق خونی. ایمونوتراپی، ممکن است بر قلب و عروق خونی تأثیر بگذارد. این عوارض، نادر هستند، اما اغلب بسیار جدی بوده و می‌توانند تهدیدکننده زندگی باشند.

چشم‌ها. درمان با مهارکننده‌های وارسی ایمنی، ممکن است باعث التهاب بافت‌های چشم شود. این عوارض جانبی به‌طورکلی غیرمعمول است، اما ممکن است در میان افرادی که ترکیبی از مهارکننده‌های وارسی ایمنی را دریافت می‌کنند، شایع‌تر باشد.

اندام تناسلی. ایمونوتراپی ممکن است بر باروری، تأثیر بگذارد. بیماران در سنین باروری، باید در طول درمان و حداقل ۵ ماه پس از پایان درمان، اقدامات لازم را برای جلوگیری از بارداری انجام دهند. در این زمینه حتماً با پزشک خود، صحبت کنید.

واکنش‌های حین انفوزیون. هنگامی که یک داروی ایمونوتراپی، از طریق ورید تزریق می‌شود، به این فرایند انفوزیون می‌گویند. افرادی که مهارکننده‌های وارسی ایمنی دریافت می‌کنند، معمولاً در زمان انفوزیون، واکنشی نشان نمی‌دهند. اگر واکنشی به انفوزیون اتفاق بیفتد، علائم اغلب خفیف هستند و خودبه‌خود از بین می‌روند. گاهی اوقات، ممکن است موارد شدیدتری وجود داشته باشد که نیاز به تنظیم سرعت انفوزیون، مصرف دارو برای کنترل درد، یا علائم دیگر، یا توقف درمان دارند.