تومورهای استرومال دستگاه گوارش (GIST) خانوادگی
زمان تقریبی مطالعه
۱۲ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
GIST خانوادگی چیست؟
GIST خانوادگی یک سندرم ارثی است که خطر ابتلای فرد را افزایش می‌دهد. تومور استرومایی گوارشی (GIST) نوعی تومور است که در دستگاه گوارش (GI) یافت می‌شود و شامل مری، معده، کیسه صفرا، کبد، روده کوچک، کولون، رکتوم و پوشش روده است. دستگاه گوارش، نقش اصلی در هضم‌غذا، مایعات و دفع مواد زائد دارد. GISTها در سلول‌های بینابینی کژال(ICC)، واقع در دیواره دستگاه گوارش، شروع می‌شوند.
تومورهای استرومال، به دلیل نوع بافتی که در آن شروع می‌شوند، با سایر انواع شایع‌تر تومورهای دستگاه گوارش، متفاوت است. GISTها به گروهی از سرطان‌ها به نام سارکوم بافت نرم تعلق دارند.
افراد مبتلا به GIST خانوادگی، می‌توانند در زمان تشخیص چندین تومور استرومال داشته باشند. در GIST خانوادگی، تومورها اغلب در معده و روده کوچک ظاهر می‌شوند. تومورها اغلب در سن ۲۵ تا ۴۵ سالگی تشخیص داده می‌شوند، اما، GIST غیرارثی که GIST پراکنده نیز نامیده می‌شود، معمولاً پس از ۵۰ سالگی، بروز پیدا می‌کند. تومورهای ناشی از GIST خانوادگی ممکن است کمتر از GIST پراکنده در جاهای دیگر پخش شوند.
همانطور که رشد می‌کند، هر GIST می‌تواند علائمی مانند:
- درد یا ناراحتی در شکم
- توده‌ای در شکم که با دست احساس می‌کنید
- تهوع و استفراغ
- استفراغ خون یا وجود خون در مدفوع
- خستگی ناشی از کم‌خونی، به این معنی که تعداد گلبول‌های قرمز خون شما کم است
افراد مبتلا به GIST خانوادگی، اغلب علائم اضافی نیز، دارند. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات گاه‌به‌گاه درد شکم و دوره‌های یبوست و اسهال که می‌تواند در برخی افراد با سندرم روده تحریک‌پذیر، اشتباه گرفته شود.
- لکه‌های تیره روی پوست بدن که به‌عنوان هایپرپیگمانتاسیون پوست شناخته می‌شود، و اغلب در دوران کودکی یا در دوران بلوغ قابل‌مشاهده است. این لکه‌ها، در دست‌ها و پاها، بیشتر از نواحی زیر بغل یا کشاله ران دیده می‌شوند.
- یک بیماری پوستی به نام urticaria pigmentosa که منجربه ایجاد لکه‌های قهوه‌ای برآمده از پوست شده و باعث گزش یا خارش می‌شود. این وضعیت همچنین ممکن است خطر ابتلا به عفونت‌های پوستی را در برخی افراد، افزایش دهد.
- خال‌های پوستی
- مشکل در بلع که به نام دیسفاژی شناخته می‌شود
- رشد بیش از حد سلول‌های بینابینی، در دستگاه گوارش که هیپرپلازی نامیده می‌شود، ممکن است علت ایجاد چندین تومور استرومال و همچنین برخی از نشانه‌های مشابه سندرم روده تحریک‌پذیر، در GIST خانوادگی باشد (اولین علامت اضافی که در بالا به آن اشاره شد)
علت ایجاد استرومال دستگاه گوارش خانوادگی
GIST خانوادگی، از نسلی به نسل دیگر در یک خانواده منتقل می‌شود. شایع‌ترین ژن‌های تحت‌تأثیر و سندرم‌هایی که ایجاد می‌کند، عبارت‌اند از:
- KIT و PDGFR – سندرم GIST خانوادگی اولیه
- نوروفیبرومین (NF1) – نوروفیبروماتوز ۱
- Succinate dehydrogenase – Carney-Stratakis Dyad/GIST-deficient-SDH
محققان همچنان به دنبال ژن‌های خاصی هستند که ممکن است با توسعه GIST خانوادگی مرتبط باشند و برای کمک به تصمیم‌گیری در مورد برنامه درمانی بیمار، مورداستفاده قرار گیرند.
GIST خانوادگی چگونه به ارث می‌رسد؟
به‌طور معمول، هر سلول دارای دو نسخه از هر ژن است: یک نسخه از مادر و یک نسخه از پدر. GIST خانوادگی از الگوی توارث اتوزومال غالب، پیروی می‌کند. در توارث اتوزومال غالب، جهش تنها در یک نسخه از ژن، اتفاق می‌افتد. این به این معنی است که والدین دارای جهش ژنی، ممکن است یک نسخه از ژن طبیعی خود، یا یک نسخه از ژن دارای جهش را به همراه داشته باشند؛ بنابراین، کودکی که والدینی با جهش دارد، ۵۰درصد احتمال دارد که آن جهش را به ارث ببرد. برادر، خواهر یا والدین فردی که دارای جهش است، نیز، ۵۰درصد احتمال دارد که جهش مشابهی داشته باشد. بااین‌حال، اگر آزمایش والدین برای جهش منفی باشد (به این معنی که نتایج آزمایش هر فرد هیچ جهشی را نشان نداد)، خطر برای خواهر و برادر به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، اما ممکن است خطر آنها همچنان بالاتر از خطر متوسط باشد.
زمانی که والدین احتمالی حامل جهش ژنی هستند که خطر ابتلا به این سندرم سرطان ارثی را افزایش می‌دهد، گزینه‌هایی برای افرادی که علاقه‌مند به داشتن فرزند هستند، وجود دارد. تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی (PGD) یک روش پزشکی است که همراه با لقاح آزمایشگاهی (IVF) انجام می‌شود. این روش، به افرادی که حامل یک جهش ژنتیکی شناخته شده خاص هستند، اجازه می‌دهد تا فرزندانی داشته باشند که حامل جهش نیستند. تخمک‌ها در آزمایشگاه برداشته شده و بارور می‌شوند. هنگامی که جنین به‌اندازه مشخصی رسید، یک سلول برداشته می‌شود و از نظر وضعیت ارثی، مورد آزمایش قرار می‌گیرد. سپس والدین می‌توانند برای انتقال، جنین‌هایی که جهش ندارند را انتخاب کنند. PGD بیش از دو دهه است که مورداستفاده قرار گرفته و برای چندین سندرم مستعد سرطان ارثی، استفاده شده است. بااین‌حال، این یک روش پیچیده با شرایط مالی، فیزیکی و عاطفی است که باید قبل از شروع در نظر گرفته شود. برای اطلاعات بیشتر، با یک متخصص باروری در یک کلینیک باروری صحبت کنید.
شیوع GIST خانوادگی
GIST خانوادگی نادر است. بااین‌حال، همانطور که محققان به کسب اطلاعات بیشتر در مورد GIST و GIST خانوادگی ادامه می‌دهند، ممکن است این تعداد افزایش یابد.
نحوه تشخیص GIST خانوادگی
اگر علائم و نشانه‌های GIST ظاهر شود، پزشک از شما در مورد سابقه پزشکی شما می پرسد، یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و آزمایش‌های تصویربرداری را برای تأیید GIST توصیه می‌کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل اشعه ایکس باریم، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) باشد.
اگر توده‌ای پیدا شود، پزشک بیوپسی را توصیه می‌کند. این به معنای برداشتن یک قطعه کوچک از بافت است تا بتوان آن را زیر میکروسکوپ بررسی کرد. روش خاص بیوپسی، به محل تومور بستگی دارد. ممکن است آندوسکوپی توصیه شود، روشی که در آن یک لوله نازک با دوربین برای دیدن دستگاه گوارش وارد بدن می‌شود. در طی این روش، نمونه‌های بافتی را می‌توان برای بررسی، برداشت. گاهی اوقات، GIST به طور غیرمنتظره‌ای در طول آزمایش یا جراحی، برای یک وضعیت سلامتی غیرمرتبط، پیدا می‌شود.
GIST خانوادگی زمانی در نظر گرفته می‌شود که:
- فردی در خانواده شما قبل از ۵۰ سالگی GIST داشته است.
- فردی در خانواده شما بیش از یک تومور استرومال، داشته است.
- دو نفر یا بیشتر از بستگان نزدیک، به GIST تشخیص داده شدند.
- یک فرد در خانواده شما مبتلا به GIST است و همچنین یکی از بستگان نزدیک، نوعی تومور نادر دیگری دارد.
- یک فرد در خانواده شما مبتلا به GIST ، همچنین دارای NF1، خال‌های متعدد یا مشکلات پوستی غیرمعمول است
هنگامی که تشخیص GIST تأیید شد، در صورت مشکوک بودن به GIST ممکن است آزمایش ژنتیک توصیه شود. این به معنای نمونه‌برداری از DNA بیمار از طریق سواب بزاق یا آزمایش خون است. یک پزشک یا مشاور ژنتیک می‌تواند سابقه سلامت شخصی و خانوادگی شما را بررسی کند، تا در تعیین اینکه آیا باید این نوع آزمایش را در نظر بگیرید یا خیر، به شما کمک کند.
توجه به این نکته مهم است که آزمایش‌های ژنتیکی برای GIST خانوادگی هنوز در حال تکامل است. ممکن است ژن‌هایی غیر از موارد ذکر شده، مانند KIT یا PDGFRA، وجود داشته باشند که باعث ایجاد سندرم شوند و آزمایش‌های فعلی ممکن است همه خانواده‌های دارای ژن‌های جهش‌یافته را، شناسایی نکند.
خطرات تخمینی سرطان مرتبط با GIST خانوادگی
GIST خانوادگی، با افزایش خطر ابتلا به یک یا بیشتر تومور استرومال، همراه است. به‌ویژه جهش در ژن KIT، با خطر بالای ابتلا به تومور استرومال در طول زندگی فرد مرتبط است. بااین‌حال، همه افراد دارای جهش شناخته شده، رشد تومور را تجربه نمی‌کنند. مشخص نیست که آیا افراد مبتلا به GIST خانوادگی اولیه، در معرض افزایش خطر سایر انواع خاص تومور هستند یا خیر.
گزینه‌های غربالگری برای افراد مبتلا به GIST خانوادگی قبل از ایجاد تومور چیست؟
در حال حاضر هیچ غربالگری استانداردی برای افرادی که دارای جهش ژنتیکی شناخته شده هستند، اما تومور نداشته‌اند، وجود ندارد. پزشک، متناسب با شرایط و نشانه‌های شما، یک برنامه غربالگری شخصی را تنظیم خواهد کرد. گزینه‌های غربالگری ممکن است در طول زمان با توسعه فناوری‌های جدید و یادگیری بیشتر در مورد GIST خانوادگی، تغییر کند. مهم است که با پزشک خود در مورد آزمایش‌های غربالگری مناسب، صحبت کنید. به‌طورکلی، انواع مختلف اسکن، مانند سی‌تی‌اسکن، اسکن MRI یا آندوسکوپی، برای مشاهده داخل معده با دوربین، روش‌هایی هستند که پزشکان می‌توانند افراد را برای ایجاد GIST تحت‌نظر داشته باشند.
مواردی که هنگام انجام آزمایش‌ها، رویه‌ها و اسکن‌های رایج باید انتظار داشته باشید، بیشتر بدانید.
راه‌های درمان تومورهای مرتبط با GIST خانوادگی چیست؟
گزینه‌های درمانی و توصیه‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله اینکه تومور در کجا قرار دارد، کجا بیماری گسترش یافته است، و اینکه آیا تومورها بر سایر قسمت‌های بدن تأثیر می‌گذارند یا خیر. همانطور که در بالا ذکر شد، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد GIST خانوادگی کندتر از GIST پراکنده، گسترش می‌یابد و این ممکن است بر تصمیمات درمانی تأثیر بگذارد. با توجه به ماهیت نادر این بیماری، بیماران تشویق می‌شوند با پزشکانی که تخصص خاصی در این زمینه پزشکی دارند، صحبت کنند.
دو نوع اصلی درمان مورد استفاده، عبارتند از: جراحی و درمان هدفمند. جراحی برداشتن تومور و بافت اطراف آن در طی یک عمل جراحی است. درمان هدفمند درمانی است که ژن‌ها، پروتئین‌ها یا محیط بافتی خاص تومور را هدف قرار می‌دهد، که به رشد یا بقای تومور کمک می‌کند. این درمان که به تنهایی یا همراه با جراحی انجام می شود، رشد و گسترش سلول های تومور را مسدود می کند و در عین حال آسیب به سلول‌های طبیعی را نیز محدود می‌کند. ایماتینیب (Gleevec) اغلب اولین دارویی است که برای درمان GIST استفاده می‌شود زیرا هم KIT و هم PDGFRA را هدف قرار می‌دهد . داروهای دیگری مانند سونیتینیب (Sutent)، رگورافنیب (Stivarga) و آواپریتینیب (Ayvakit) نیز ممکن است استفاده شوند. درباره گزینه‌های درمانی برای یک فرد مبتلا به GIST بیشتر بیاموزید . علاوه‌بر این، یافتن داروهای جدید درمانی هدفمند و سایر درمان‌های GIST یک حوزه فعال تحقیقاتی از طریق آزمایش‌های بالینی است.
سؤالاتی که باید از تیم مراقبت‌های سلامتی پرسید
اگر در مورد خطر ابتلا به سرطان خود نگران هستید، با تیم مراقبت‌های سلامتی خود صحبت کنید. این می‌تواند مفید باشد که یک نفر را برای یادداشت‌برداری به قرار ملاقات‌های خود بیاورید.
سؤالات زیر را از تیم مراقبت‌های سلامتی خود بپرسید:
- میان خطر احتمالی در من، برای ایجاد GIST چیست؟
- خطر ابتلا به انواع دیگر سرطان در من چقدر است؟
- برای کاهش خطر ابتلا به سرطان چه کنم؟
- گزینه‌های من برای غربالگری سرطان چیست؟
اگر در مورد سابقه خانوادگی خود نگران هستید و فکر می‌کنید که خانواده شما ممکن است GIST خانوادگی داشته باشند، سؤالات زیر را بپرسید:
- آیا سابقه خانوادگی من خطر ابتلا به GIST را افزایش می‌دهد؟
- آیا باید با یک مشاور ژنتیک یا متخصص ژنتیک دیگر ملاقات کنم؟
- آیا باید آزمایش ژنتیک را در نظر بگیرم؟
- آیا در صورت مشکوک بودن به GIST خانوادگی گزینه‌هایی برای غربالگری وجود دارد؟
مدارا با ابهام
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان، ممکن است در مورد آینده، احساس عدم اطمینان داشته باشند. پس از تشخیص سرطان، ممکن است احساس کنید که امنیت زندگی شما کمتر از گذشته است. هنگامی که چنین احساسی دارید، درخواست حمایت بسیار مهم است. بیماران تازه تشخیص‌داده‌شده و همچنین بهبودیافتگان نگرانی‌های مشترکی دارند. با تیم مراقبت‌های سلامتی خود در مورد منابع موجود حمایتی در این شرایط، صحبت کنید.
خودانگاره و سرطان
خودانگاره بدان معنا است که شما در مورد خود چگونه فکر می‌کنید یا خود را چگونه می‌بینید. تغییرات فیزیکی و عاطفی ناشی از سرطان، می‌تواند خودانگاره شما را، تغییر دهد. خودانگاره، ممکن است ارتباط نزدیکی با تصویر بدنی شما داشته باشد. این ارتباط بدین معناست که بدن خود را چگونه می‌بینید و نسبت به آن، چه احساسی دارید. برخی تغییرات در احساس شما نسبت به خودانگاره‌تان، ممکن است مثبت و برخی دیگر، ممکن است احساساتی منفی باشند.