آزمایش‌های سرطان معده
زمان تقریبی مطالعه
۱۴ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
آزمایش‌های سرطان معده
سرطان معده (که به‌عنوان سرطان گاستریک نیز شناخته می‌شود) معمولاً زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد به دلیل علائم یا نشانه‌هایی که دارد به پزشک مراجعه می‌کند. اگر به سرطان معده مشکوک باشد، برای اطمینان بیشتر به معاینات و آزمایش‌هایی نیاز خواهد بود. در صورت تشخیص سرطان، ممکن است آزمایش‌های دیگری برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن لازم باشد.
سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌هایی برای بررسی خونریزی
هنگام گرفتن شرح‌حال پزشکی، پزشک در مورد علائم شما (مانند مشکلات غذا خوردن، درد، نفخ و غیره) و عوامل خطر احتمالی سؤال خواهد کرد تا ببیند آیا ممکن است نشان‌دهنده سرطان معده یا علت دیگری باشد یا خیر. معاینه فیزیکی می‌تواند در مورد علائم احتمالی سرطان معده یا سایر مشکلات سلامتی به پزشک شما اطلاعات بدهد. به طور خاص، پزشک شکم شما را برای یافتن هر چیز غیرطبیعی لمس خواهد کرد.
پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی کم‌خونی (تعداد کم گلبول‌های قرمز خون) تجویز کند که می‌تواند ناشی از خونریزی سرطان به معده باشد. همچنین ممکن است آزمایشی برای بررسی خون در مدفوع شما که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود، انجام شود که می‌تواند نشانه‌ای از خونریزی در معده باشد.
اگر پزشک شما فکر کند که ممکن است سرطان معده یا نوع دیگری از مشکلات معده داشته باشید، احتمالاً شما را به یک متخصص گوارش (پزشکی که بیماری‌های دستگاه گوارش را درمان می‌کند) ارجاع می‌دهد که شما را معاینه کرده و ممکن است آزمایش‌های بیشتری انجام دهد.
آندوسکوپی فوقانی
آندوسکوپی فوقانی (که ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی نیز نامیده می‌شود) یا EGD آزمایشی است که اغلب در صورتی انجام می‌شود که پزشک احتمال ابتلا به سرطان معده را در شما تشخیص دهد.
در طول این آزمایش، پزشک یک آندوسکوپ که یک لوله نازک، انعطاف‌پذیر و دارای چراغ با یک دوربین فیلم‌برداری کوچک در انتهای آن است، را از گلوی شما عبور می‌دهد. این به پزشک اجازه می‌دهد تا پوشش داخلی مری، معده و قسمت اول روده کوچک شما را ببیند. اگر نواحی غیرطبیعی مشاهده شود، می‌توان با استفاده از ابزارهایی که از طریق آندوسکوپ عبور داده می‌شوند، نمونه‌های بیوپسی را برداشت. نمونه‌های بافتی به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند، جایی که با میکروسکوپ بررسی می‌شوند تا مشخص شود که آیا حاوی سرطان هستند یا خیر.
متأسفانه، مشاهده برخی از انواع سرطان معده در طول آندوسکوپی دشوار است.
آندوسکوپی همچنین می‌تواند به عنوان بخشی از یک آزمایش تصویربرداری ویژه که به عنوان سونوگرافی آندوسکوپی شناخته می‌شود، مورد استفاده قرار گیرد که در زیر شرح داده شده است.
در برخی شرایط، می‌توان از آندوسکوپی برای برداشتن سرطان‌هایی که در مراحل بسیار اولیه هستند استفاده کرد. همچنین می‌توان از آن برای پیشگیری یا تسکین علائم یا سایر عوارض ناشی از سرطان معده، بدون نیاز به جراحی گسترده‌تر، استفاده کرد. (به بخش جراحی سرطان معده مراجعه کنید .)
به‌احتمال زیاد قبل از آندوسکوپی به شما داروی خواب‌آور (آرام‌بخش) داده می‌شود.
بیوپسی
اگر در آندوسکوپی یا تصویربرداری ناحیه‌ای با ظاهر غیرطبیعی مشاهده شود، پزشک ممکن است به سرطان مشکوک شود، اما تنها راه برای اطمینان از سرطان بودن آن، انجام بیوپسی است. در طول بیوپسی، پزشک قطعات کوچکی (نمونه) از ناحیه غیرطبیعی را برمی‌دارد.
بیوپسی برای بررسی سرطان معده اغلب در طول آندوسکوپی فوقانی انجام می‌شود. اگر پزشک در طول آندوسکوپی نواحی غیرطبیعی در پوشش معده مشاهده کند، می‌توان ابزارهایی را از طریق آندوسکوپ برای بیوپسی از آنها عبور داد.
برخی از سرطان‌های معده می‌توانند از اعماق دیواره معده شروع شوند که این امر می‌تواند نمونه‌برداری از آنها را با آندوسکوپی استاندارد دشوار کند. اگر پزشک مشکوک باشد که سرطان ممکن است در دیواره معده عمیق‌تر باشد، می‌توان از سونوگرافی آندوسکوپی (که در زیر توضیح داده شده است) برای هدایت یک سوزن نازک و توخالی به دیواره معده برای گرفتن نمونه بیوپسی استفاده کرد.
همچنین ممکن است از مناطقی که احتمال گسترش سرطان در آنها وجود دارد، مانند غدد لنفاوی مجاور یا نواحی مشکوک در سایر قسمت‌های بدن، نمونه‌برداری انجام شود.
آزمایش نمونه‌های بیوپسی
نمونه‌های بیوپسی برای بررسی زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند. نمونه‌ها بررسی می‌شوند تا مشخص شود که آیا حاوی سرطان هستند یا خیر، و اگر هستند، از چه نوعی هستند (برای مثال، آدنوکارسینوم روده‌ای یا منتشر، تومور کارسینوئید، تومور استرومایی دستگاه گوارش [GIST] یا لنفوم).
اگر سرطان معده تشخیص داده شود، ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی بیشتری روی نمونه‌های بیوپسی انجام شود تا اطلاعات بیشتری در مورد سلول‌های سرطانی کسب شود. این امر ممکن است بر نحوه درمان سرطان تأثیر بگذارد.
آزمایش HER2: سلول‌های سرطانی ممکن است آزمایش شوند تا مشخص شود که آیا پروتئین محرک رشد به نام HER2 بیش از حد دارند یا خیر. سرطان‌هایی که سطح HER2 در آنها افزایش یافته است، HER2 مثبت نامیده می‌شوند. این سرطان‌ها را می‌توان با داروهایی که پروتئین HER2 را هدف قرار می‌دهند، درمان کرد.
نمونه بیوپسی معمولاً برای HER2 با استفاده از ایمونوهیستوشیمی (IHC) یا هیبریداسیون درجا فلورسنت (FISH) آزمایش می‌شود. اغلب ابتدا از آزمایش IHC استفاده می‌شود که نتایج را در مقیاسی از ۰ تا ۳+ ارائه می‌دهد.
- اگر نتایج ۰ یا ۱+ باشد، سرطان HER2 منفی است، بنابراین داروهایی که HER2 را هدف قرار می‌دهند احتمالاً مفید نخواهند بود.
- اگر نتیجه آزمایش ۳+ باشد، سرطان HER2 مثبت است، بنابراین درمان با داروهایی که HER2 را هدف قرار می‌دهند می‌تواند یک گزینه باشد.
- وقتی نتیجه ۲+ باشد، وضعیت HER2 سرطان مشخص نیست، بنابراین برای روشن شدن نتیجه لازم است با FISH آزمایش شود.
آزمایش برای سایر تغییرات ژنی یا پروتئینی: سلول‌های سرطانی همچنین ممکن است برای سایر تغییرات ژنی یا پروتئینی که ممکن است بر درمان تأثیر بگذارند، آزمایش شوند. به‌عنوان مثال:
- اگر سلول‌ها مقدار مشخصی از پروتئین ایست بازرسی ایمنی به نام PD-L1 داشته باشند، درمان با یک مهارکننده ایست بازرسی ایمنی مانند پمبرولیزوماب (کیترودا) ممکن است یک گزینه باشد.
- اگر سلول‌ها سطح بالایی از ناپایداری ریزماهواره‌ها (MSI-H) یا نقصی در ژن ترمیم عدم تطابق (dMMR) داشته باشند، درمان با یک مهارکننده‌ی نقاط بازرسی ایمنی می‌تواند یک گزینه باشد.
- اگر سلول‌ها بار جهشی توموری بالایی (TMB-H) داشته باشند، به این معنی که جهش‌های ژنی زیادی دارند، درمان با یک مهارکننده‌ی نقاط بازرسی ایمنی می‌تواند یک گزینه باشد.
- اگر سلول‌ها در یکی از ژن‌های NTRK تغییراتی داشته باشند، داروهای هدفمند خاصی ممکن است گزینه‌ای برای درمان باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع مختلف بیوپسی و آزمایش‌ها، نحوه استفاده از آنها برای تشخیص سرطان و آنچه نتایج می‌توانند به شما بگویند، به بخش آزمایش بیوپسی و نمونه‌های سیتولوژی برای سرطان مراجعه کنید.
آزمایش‌های تصویربرداری
آزمایش‌های تصویربرداری از اشعه ایکس، میدان‌های مغناطیسی، امواج صوتی یا مواد رادیواکتیو برای ایجاد تصاویری از داخل بدن شما استفاده می‌کنند. آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است به دلایل مختلفی انجام شوند، از جمله:
- برای کمک به تشخیص اینکه آیا یک ناحیه مشکوک ممکن است سرطانی باشد یا خیر
- برای فهمیدن اینکه سرطان تا چه حد ممکن است گسترش یافته باشد
- برای کمک به تعیین اینکه آیا درمان مؤثر بوده است یا خیر
سری آزمایش‌های دستگاه گوارش فوقانی (GI)
این یک آزمایش اشعه ایکس برای بررسی پوشش داخلی مری، معده و قسمت اول روده کوچک است. این آزمایش کمتر از آندوسکوپی فوقانی برای جستجوی سرطان معده یا سایر مشکلات معده استفاده می‌شود، زیرا ممکن است برخی از نواحی غیرطبیعی را از دست بدهد و به پزشک اجازه نمی‌دهد نمونه‌های بیوپسی بگیرد. اما نسبت به آندوسکوپی کمتر تهاجمی است و ممکن است در برخی شرایط مفید باشد.
برای این آزمایش، شما یک محلول سفید گچی حاوی ماده‌ای به نام باریم می‌نوشید. باریم، پوشش داخلی مری، معده و روده کوچک را می‌پوشاند. (در این زمان ممکن است هوا نیز از طریق یک لوله نازک به داخل معده پمپ شود.) سپس چندین عکس با اشعه ایکس گرفته می‌شود. از آنجایی که اشعه ایکس نمی‌تواند از پوشش باریم عبور کند، این تصاویر، نواحی غیرطبیعی در پوشش این اندام‌ها را مشخص می‌کنند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی‌اسکن یا CAT)
سی‌تی‌اسکن از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر دقیق و مقطعی از بافت‌های نرم بدن استفاده می‌کند.
سی‌تی‌اسکن می‌تواند معده را به وضوح نشان دهد و اغلب می‌تواند محل سرطان را تأیید کند. سی‌تی‌اسکن همچنین می‌تواند سایر قسمت‌های بدن را که ممکن است سرطان معده به آنها گسترش یافته باشد، مانند کبد و غدد لنفاوی مجاور، نشان دهد. این می‌تواند به تعیین میزان (مرحله) سرطان و اینکه آیا جراحی می‌تواند گزینه درمانی خوبی باشد یا خیر، کمک کند.
بیوپسی سوزنی هدایت‌شده با سی‌تی‌اسکن: سی‌تی‌اسکن‌ها همچنین می‌توانند برای هدایت سوزن بیوپسی به ناحیه مشکوک به گسترش سرطان استفاده شوند. برای این آزمایش، شما روی تخت سی‌تی‌اسکن دراز خواهید کشید در حالی که پزشک یک سوزن بیوپسی را از طریق پوست به سمت توده حرکت می‌دهد. سی‌تی‌اسکن‌ها تا زمانی که سوزن درون توده قرار گیرد، تکرار می‌شوند. سپس یک نمونه بیوپسی برداشته شده و برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
سونوگرافی آندوسکوپی
سونوگرافی آندوسکوپی (EUS) اغلب برای مشاهده میزان گسترش سرطان به دیواره معده یا به نواحی مجاور یا غدد لنفاوی مجاور استفاده می‌شود.
برای این آزمایش، یک پروب سونوگرافی کوچک روی نوک آندوسکوپ قرار می‌گیرد. در حالی که شما بی‌حس هستید، آندوسکوپ از گلوی شما به داخل معده فرستاده می‌شود. پروب در مقابل دیواره معده، جایی که سرطان وجود دارد، قرار می‌گیرد. این پروب امواج صوتی ساطع می‌کند و پژواک‌ها را هنگام بازگشت تشخیص می‌دهد که سپس به تصاویر تبدیل می‌شوند. پزشکان می‌توانند از این تصاویر برای بررسی لایه‌های دیواره معده و همچنین غدد لنفاوی مجاور و سایر ساختارهای درست در خارج از معده استفاده کنند.
EUS همچنین می‌تواند برای هدایت سوزن به داخل ناحیه مشکوک جهت گرفتن نمونه بیوپسی (که به‌عنوان… شناخته می‌شود) مورد استفاده قرار گیرد. بیوپسی سوزنی هدایت‌شده با EUS.
اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
اسکن PET می‌تواند برای کمک به تعیین میزان سرطان در بدن مفید باشد. برای این آزمایش، نوعی قند با کمی رادیواکتیو به شما تزریق می‌شود که عمدتاً در سلول‌های سرطانی جمع می‌شود. سپس از یک دوربین مخصوص برای ایجاد تصویری از نواحی رادیواکتیویته در بدن استفاده می‌شود. این تصویر مانند سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی دقیق نیست، اما اسکن PET می‌تواند نواحی احتمالی گسترش سرطان را در تمام نواحی بدن به‌طور هم‌زمان جستجو کند.
بسیاری از دستگاه‌های جدیدتر می‌توانند هم‌زمان اسکن PET و CT انجام دهند (اسکن PET/CT). این به پزشک اجازه می‌دهد مناطقی را که در اسکن PET “روشن” می‌شوند، با جزئیات بیشتری ببیند.
اگرچه اسکن‌های PET می‌توانند برای یافتن نواحی گسترش سرطان مفید باشند، اما در انواع خاصی از سرطان معده همیشه مفید نیستند؛ زیرا برخی از انواع آن قند رادیواکتیو زیادی را جذب نمی‌کنند.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
مانند سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی می‌تواند تصاویر دقیقی از بافت‌های نرم بدن نشان دهد. اما ام‌آر‌آی‌ها به جای اشعه ایکس از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی استفاده می‌کنند.
این آزمایش به اندازه سی‌تی‌اسکن برای تشخیص سرطان معده استفاده نمی‌شود، اما ممکن است در شرایط خاص، مانند جستجوی تومور در کبد، مفید باشد.
عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه
این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا سرطان به ریه‌ها گسترش یافته است یا خیر. همچنین ممکن است برای تعیین اینکه آیا فرد بیماری جدی ریوی یا قلبی دارد یا خیر، مورد استفاده قرار گیرد که ممکن است بر انتخاب جراحی به عنوان گزینه درمانی تأثیر بگذارد. در صورت انجام سی‌تی‌اسکن قفسه سینه، نیازی به عکس‌برداری از قفسه سینه نیست.
می‌توانید اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش‌های تصویربرداری را در بخش آزمایش‌های تصویربرداری (رادیولوژی) برای سرطان مطالعه کنید.
آزمایش‌های دیگر
لاپاراسکوپی
اگر سرطان معده قبلاً تشخیص داده شده باشد و آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن یا پت اسکن نشان نداده باشند که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است، پزشکان ممکن است قبل از هر جراحی دیگری لاپاراسکوپی انجام دهند. این می‌تواند به تأیید وجود سرطان فقط در معده کمک کند، به این معنی که جراحی برای برداشتن آن هنوز هم می‌تواند یک گزینه باشد.
این روش در اتاق عمل و در حالی که شما تحت بیهوشی عمومی (در خواب عمیق) هستید انجام می‌شود. لاپاراسکوپ (یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با یک دوربین فیلم‌برداری کوچک در انتهای آن) از طریق یک برش کوچک در شکم وارد می‌شود. این به پزشک اجازه می‌دهد تا سطوح اندام‌ها و غدد لنفاوی مجاور داخل شکم را از نزدیک بررسی کند، یا حتی نمونه‌های کوچکی از بافت را بردارد که سپس می‌توان آنها را برای سرطان آزمایش کرد.
اگر به نظر نرسد که سرطان گسترش یافته است، گاهی اوقات پزشک شکم را با محلول نمکی (آب‌نمک) “شستشو” می‌دهد. به این کار شستشوی صفاقی می‌گویند. سپس مایع جمع‌آوری شده و از نظر وجود سلول‌های سرطانی بررسی می‌شود.
گاهی اوقات لاپاراسکوپی با سونوگرافی ترکیب می‌شود تا تصویر بهتری از سرطان ارائه شود.
آزمایش‌های عملکرد اندام‌ها
اگر سرطان تشخیص داده شود، پزشک ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی خاصی را توصیه کند، به‌خصوص اگر جراحی گزینه‌ی مناسبی باشد. به‌عنوان مثال، آزمایش خون انجام می‌شود تا مطمئن شوند کبد و کلیه‌های شما به طور عادی کار می‌کنند و خون شما به طور عادی لخته می‌شود.
اگر قرار است جراحی انجام شود یا داروهایی مصرف کنید که می‌توانند بر قلب تأثیر بگذارند، ممکن است الکتروکاردیوگرام (EKG) و/یا اکوکاردیوگرام (سونوگرافی قلب) نیز انجام دهید تا از عملکرد خوب قلب شما اطمینان حاصل شود.
بدون مصرف دخانیات بعد از ترک
ترک کردن ممکن است ناراحت‌کننده باشد. ترک نیکوتین دارای دو بخش فیزیکی و روانی است. علائم فیزیکی آزاردهنده هستند؛ اما تهدیدکننده زندگی نیستند. بااین‌حال، اگر آمادگی مقاومت در برابر آنها را ندارید، می‌توانند شما را وسوسه کنند که دوباره به سیگار کشیدن یا مصرف برگردید. جایگزینی نیکوتین و سایر داروها می‌توانند به کاهش بسیاری از این علائم کمک کنند. اکثر افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند متوجه می‌شوند که بخش ذهنی ترک سیگار چالش بزرگ‌تری است.
تغییر طعم و بو
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان در طول یا بعد از درمان دچار تغییراتی در طعم و بو می‌شوند. این تغییرات می‌تواند منجر به بیزاری از غذا شود. بیزاری از غذا، بیزاری شدید از برخی غذاهاست که باعث می‌شود از آنها اجتناب کنید. تغییرات طعم و بو می‌تواند خوردن را سخت‌تر کند و منجر به کاهش وزن بدون تلاش شود. نخوردن و نیاشامیدن کافی می‌تواند درمان و بهبودی بدن شما را از سرطان دشوارتر کند.
نشانه‌های استرس روانی
استرس روانی نحوه واکنش بدن و مغز به هر نیاز یا خواسته‌ای است که به‌عنوان یک چالش یا مانع دیده می‌شود. استرس روانی لزوماً منفی نیست. برخی افراد استرس کوتاه‌مدت را انگیزه‌بخش می‌دانند، مانند امتحان یا مصاحبه شغلی. بااین‌حال، استرس زیاد گاهی اوقات می‌تواند باعث علائم فیزیکی و مشکلات سلامتی شود، به‌خصوص اگر استرس خود را به‌خوبی مدیریت نکنید.