روند انجام شیمی‌درمانی
زمان تقریبی مطالعه
۱۲ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
در هنگام شیمی‌درمانی، انتظار چه روندی را داشته باشیم؟
طبیعی است که وقتی متوجه می‌شوید به شیمی‌درمانی نیاز دارید، احساس نگرانی یا گیجی کنید. بااین‌حال، یادگیری بیشتر در مورد این نوع درمان سرطان ممکن است به شما کمک کند آمادگی بیشتری داشته باشید و کمتر مضطرب شوید. اطلاعات این مقاله میتواند به شما کمک کند تا برای اولین دوره شیمی‌درمانی خود، آماده شوید.
چه کسی در تیم شیمی‌درمانی من حضور دارد؟
یک تیم پزشکی بسیار آموزش‌دیده با هم همکاری خواهند کرد تا بهترین مراقبت ممکن را به شما ارائه دهند. تیم شما ممکن است شامل متخصصان مراقبت‌های سلامتی زیر باشد:
انکولوژیست. این پزشک در خون و سرطان‌شناسی تخصص دارد. انکولوژیست، از نزدیک با سایر اعضای تیم همکاری می‌کند تا طرح کلی درمان سرطان شما را ایجاد کند. آنها همچنین، انجام درمان‌های شیمی‌درمانی را هدایت می‌کنند.
اعضای دیگر تیم مراقبت از سرطان، مانند پرستاران انکولوژی و دستیاران پزشک سرطان‌شناسی. این مراقبان سلامت، با بیماران ملاقات می‌کنند و با انکولوژیست ناظر همکاری می‌کنند. مسئولیت‌های آنها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- انجام معاینات فیزیکی
- تجویز و تفسیر نتایج آزمایش‌های تشخیصی
- تجویز داروها و سایر روش‌های درمانی از جمله شیمی‌درمانی
- ارائه آموزش و مشاوره برای بیماران و خانواده‌ها
پرستار انکولوژی. پرستار انکولوژی،،متخصص در مراقبت از سرطان است و شامل شیمی‌درمانی نیز می‌شود. پرستاران انکولوژی، همچنین، می‌توانند:
- به سؤالات مربوط به درمان پاسخ دهند
- در طول درمان، سلامت بیمار را کنترل کنند
- در مدیریت عوارض جانبی کمک می‌کنند
سایر متخصصان مراقبت‌های سلامتی. سایر اعضای تیم ممکن است به مراقبت از نیازهای فیزیکی، عاطفی و اجتماعی، در طول شیمی‌درمانی کمک کنند. این متخصصان عبارت‌اند از:
- داروسازان
- مددکاران اجتماعی
- متخصص تغذیه
- فیزیوتراپیست‌ها
- دندان‌پزشکان
درباره تیم انکولوژی بیشتر بدانید.
قبل از شیمی‌درمانی چه اتفاقی می‌افتد؟
هر برنامه‌ی شیمی‌درمانی برای رفع نیازهای منحصربه‌فرد بیمار تنظیم می‌شود. اما قبل از شروع درمان، می‌توانید انتظار داشته باشید که این مراحل کلی را انجام دهید.
با انکولوژیست خود ملاقات کنید. پزشک، سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. همچنین، آزمایشاتی برای کمک به برنامه‌ریزی درمان، انجام خواهید داد. درمان انتخابی، به نوع، اندازه و محل سرطان بستگی دارد. پزشک همچنین سن، سلامت عمومی و سایر عوامل مانند سابقه‌ی درمان‌های شما را، در نظر می‌گیرد.
از برنامه شیمی‌درمانی خود آگاه شوید. تیم درمانی، توضیح خواهند داد که در چه زمانی و چند وقت یکبار، به شیمی‌درمانی نیاز دارید. اکثر درمان‌های شیمی‌درمانی، در چرخه‌های تکراری انجام می‌شود. طول یک‌چرخه، بستگی به دارو(های) دریافتی دارد. بیشتر چرخه‌ها بین دو تا شش هفته، به طول می‌انجامد. تعداد دوزهای درمانی برنامه‌ریزی‌شده در هر چرخه، به نوع شیمی‌درمانی تجویز شده بستگی دارد.
به‌عنوان مثال، هر چرخه ممکن است فقط شامل یک دوز در یک روز باشد. یا، یک چرخه ممکن است حاوی بیش از یک دوز باشد که هر هفته یا هر روز، داده می‌شود. اغلب، پزشک بعد از اتمام دو سیکل (چرخه) بررسی می‌کند که آیا درمان مؤثر است یا خیر. اکثر افراد چندین دوره شیمی‌درمانی دارند. گاهی اوقات، شیمی‌درمانی به‌عنوان یک درمان نگهدارنده ادامه می‌یابد.
با انجام شیمی‌درمانی، موافقت کنید. پزشک، در مورد خطرات و مزایای احتمالی شیمی‌درمانی با شما صحبت خواهد کرد. این بحث شامل عوارض جانبی بالقوه فوری و عوارض طولانی‌مدت شیمی‌درمانی خواهد بود. این فرصت بسیار خوبی است تا سؤالات خود را بپرسید و هرگونه نگرانی را با پزشک در میان بگذارید. هنگامی که تصمیم به انجام درمان گرفتید، تیم مراقبت از سرطان، از شما می‌خواهد که فرم رضایت آگاهانه را، امضا کنید.
امضای این فرم به این معنی است:
- تیم، اطلاعاتی در مورد گزینه‌های درمانی به شما ارائه کرده است.
- شما انتخاب می‌کنید که شیمی‌درمانی را انجام دهید.
- شما به متخصصان مراقبت‌های سلامتی، اجازه می‌دهید تا درمان را ارائه دهند.
- شما می‌دانید که درمان، تضمینی برای به‌دست‌آوردن نتایج موردنظر نیست.
- شما می‌دانید که خطرات احتمالی، مانند عوارض جانبی به دلیل درمان، وجود دارد.
بیاموزید که چگونه غذا و دارو می‌توانند بر شیمی‌درمانی تأثیر بگذارند. تیم درمانی به شما راجع به محدودیت‌ها یا پیشنهادهایی در مورد خوردن و نوشیدن در روزهای شیمی‌درمانی، اطلاعاتی را ارائه می‌دهند. این پیشنهادها به کسب بهترین نتیجه از درمان، کمک می‌کنند. همیشه به تیم مراقبت از سرطان خود در مورد داروهای تجویزی برای دیگر بیماری‌هایتان و یا داروهایی که بدون نسخه مصرف می‌کنید، اطلاع دهید. ویتامین‌ها و سایر مکمل‌ها مانند گیاهان دارویی را در نظر بگیرید. برای جلوگیری از تداخلات دارویی و سایر عوارض جانبی ناخواسته، تیم مراقبت از سرطان شما باید از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع باشد. پزشک راجع به نحوه‌ی مصرف آنها در طول شیمی‌درمانی، شما را راهنمایی خواهد کرد.
چگونه باید برای درمان‌های شیمی‌درمانی برنامه‌ریزی کنم؟
اقداماتی وجود دارد که می‌توانید قبل از شروع درمان انجام دهید تا به شما در مقابله با عوارض جانبی و شرایط جدید کمک کند.
برای عوارض جانبی آماده شوید. تیم درمانی برای مقابله با عوارض جانبی، به شما کمک خواهد کرد. کمک ها ممکن است راجع به حالت تهوع و استفراغ، خستگی و سایر عوارض جانبی باشد. همچنین میتواند شامل توصیه‌هایی در مورد تغذیه خوب و ورزش منظم باشد.
تسکین عوارض جانبی جسمی و روانی، بخش مهمی از درمان سرطان است. این نوع مراقبت را مراقبت تسکینی یا مراقبت حمایتی می‌‌نامند. با تیم مراقبت از سرطان خود، در مورد عوارض جانبی که تجربه می‌کنید و راه‌های مدیریت و درمان آنها صحبت کنید. در مورد عوارض جانبی شیمی‌درمانی بیشتر بدانید.
یک برنامه مراقبتی تهیه کنید. افرادی که شیمی‌درمانی می‌شوند ممکن است در طول درمان برای حمل‌ونقل، کارهای خانه و سایر وظایف، به کمک بیشتری نیاز داشته باشند. خانواده و دوستان می‌توانند حمایت ارزشمندی را در این دوران ارائه دهند که مراقبت نامیده می‌شود. از تیم خود بپرسید ممکن است در طول درمان و پس از آن به چه نوع مراقبتی در منزل نیاز داشته باشید.
در امور مالی کمک بگیرید. درمان سرطان میتواند پرهزینه باشد. قبل از شروع شیمی‌درمانی، با تیم خود در مورد ملاحظات مالی درمان، از جمله پوشش بیمه صحبت کنید. ممکن است بخواهید با سازمان‌هایی که می‌توانند حمایت مالی ارائه دهند تماس بگیرید. اگر بیمه درمانی شما، کل هزینه درمان را پوشش ندهد، باید از قبل برای آن آماده باشید.
در صورت امکان، روند درمان را با کارفرمایتان در میان بگذارید. همان‌طور که در مورد برنامه درمانی و عوارض جانبی درمان خود مطلع می‌شوید، ممکن است نگران این باشید که چگونه این میتواند بر برنامه کاری شما تأثیر بگذارد. با کارفرما و یا همکارانتان، در مورد تغییرات احتمالی در برنامه کاری یا سایر تغییرات لازم در طول درمان و بهبودی، صحبت کنید.
در طول درمان شیمی‌درمانی چه اتفاقی می‌افتد؟
روش‌های مختلفی برای دریافت شیمی‌درمانی وجود دارد. متداول‌ترین روش، تزریق از طریق یک سوزن به داخل ورید است. به این روش، شیمی‌درمانی وریدی یا IV می‌گویند. شیمی‌درمانی را می‌توان به‌صورت قرص، کپسول یا مایعات خوراکی، تزریقی موضعی یا کرمی که مستقیماً روی پوست شما قرار می‌گیرد، مصرف کرد. درباره انواع مختلف شیمی‌درمانی بیشتر بدانید.
در طول اولین جلسه شیمی‌درمانی وریدی IV، باید یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود را به همراه داشته باشید. آنها می‌توانند از شما حمایت کنند و به شما کمک کنند اطلاعات را به‌خاطر بسپارید. گاهی اوقات، قبل از شیمی‌درمانی، دارویی به شما داده می‌شود که میتواند در شما احساس خستگی ایجاد کند، بنابراین ممکن است به فردی نیاز داشته باشید که بتواند شما را به خانه برساند.
همچنین می‌توانید وسایلی را همراه داشته باشید تا در حین درمان، احساس راحتی بیشتری داشته باشید. به‌عنوان مثال می‌توانید، تلفن، تبلت، کتاب یا پتوی خود را به همراه داشته باشید.
قبل از شروع درمان، باید:
- از شما نمونه خون‌گرفته شود
- با انکولوژیست خود ملاقات کنید تا بتواند سلامتی و نتایج آزمایش خون شما را بررسی کند
- با پرستار یا سایر متخصصان سلامتی که درمان شما را انجام می‌دهند ملاقات کنید
- فشارخون، نبض، تنفس و دمای بدن قبل از شروع درمان اندازه‌گیری شود
- برای یافتن دوز مناسب شیمی‌درمانی، قد و وزن شما اندازه‌گیری شود
- ممکن است یک لوله IV که کاتتر نیز نامیده می‌شود، در بازوی شما قرار دهند
برخی افراد شیمی‌درمانی را از طریق پورت دریافت می‌کنند. کاتتر، به‌جای آنکه به‌طور مستقیم وارد بازو شود، وارد یک دیسک گرد فلزی یا پلاستیکی می‌شود. با استفاده از پورت، دیگر نیاز نیست هر بار برای تزریق، پرستار رگ شما را پیدا کند. در صورت تشخیص پزشک برای استفاده از پورت، قبل از اولین جلسه شیمی‌درمانی، برای قراردادن پورت، به یک جراحی کوچک نیاز خواهید داشت. درباره کاتترها و پورت‌ها بیشتر بدانید.
طول جلسه درمان، به عوامل زیادی بستگی دارد. برخی از جلسات شیمی‌درمانی، چند دقیقه یا چند ساعت طول می‌کشد. برخی دیگر در طی چند روز یا چند هفته تجویز می‌شوند. به این نوع شیمی‌درمانی، انفوزیون مداوم می‌گویند. برای تزریق مداوم، نیازی به ماندن در بیمارستان یا کلینیک ندارید. در عوض، داروها از طریق پمپی کوچک و قابل‌حمل، به بدن وارد می‌شوند.
برای بهره‌مندی کامل از شیمی‌درمانی، پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک و مدیریت سایر داروهایی که مصرف می‌کنید، بسیار مهم است.
پس از پایان شیمی‌درمانی وریدی (IV) چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از پایان جلسه درمان، پرستار یا یکی دیگر از اعضای تیم مراقبت از سلامت، کاتتر را خارج می‌کند. اگر پورت دارید، تا زمان اتمام درمان، پورت خارج نخواهد شد. پرستار فشارخون، نبض، تنفس و دمای بدن را دوباره بررسی می‌کند.
انکولوژیست یا پرستار با شما در مورد عوارض جانبی احتمالی، صحبت خواهند کرد. آنها به شما دارو می‌دهند، و راجع به مدیریت عوارض جانبی، شما را آگاه خواهند ساخت. اطلاعاتی مانند:
- از افراد مبتلا به سرماخوردگی یا سایر عفونت‌ها دوری کنید. شیمی‌درمانی سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. سیستم ایمنی بدن، به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند.
- ۴۸ ساعت پس از شیمی‌درمانی، مایعات زیادی بنوشید. مایعات به حرکت داروها در بدن، کمک می‌کند.
- فعالیت‌هایی که بهتر است در روزهای پس از درمان، از انجام آنها، اجتناب کنید.
پس از پایان درمان و پیش از آنکه به خانه بازگردید، راجع به آنکه با چه کسی باید در مورد هرگونه سؤال یا نگرانی تماس بگیرید و چگونه با آنها تماس بگیرید، از جمله بعد از ساعات کاری یا تعطیلات آخر هفته، اطلاعات کسب کنید.
سؤالاتی که باید از تیم مراقبت از سرطان بپرسید
- چه کسی برنامه شیمی‌درمانی من را تنظیم می‌کند؟ هر چند وقت یکبار این برنامه، بررسی خواهد شد؟
- کدام یک از متخصصین مراقبت‌های سلامتی را در هر جلسه درمانی ملاقات خواهم کرد؟
- چگونه درمان‌های شیمی‌درمانی را دریافت خواهم کرد؟ آیا به پورت نیاز دارم؟
- آیا قبل از شروع این درمان به آزمایش یا اسکن نیاز دارم؟
- می‌توانید توضیح دهید که اولین درمان من چگونه خواهد بود؟
- هر جلسه درمانی چقدر طول می‌کشد؟
- آیا بعد از هر جلسه به کسی نیاز دارم که مرا به خانه برساند؟
- چند وقت یکبار شیمی‌درمانی خواهم کرد؟ برای چه مدت؟
- عوارض جانبی رایج شیمی‌درمانی که دریافت خواهم کرد چیست؟
- در مورد عوارض جانبی که تجربه می‌کنم باید با چه کسی صحبت کنم؟
- آیا باید عوارض جانبی که در خانه تجربه می‌کنم را اطلاع دهم؟
- آیا عوارض جانبی وجود دارد که باید فوراً به شما اطلاع دهم؟
- اگر از انجام این درمان مضطرب هستم با چه کسی می‌توانم صحبت کنم؟
- چه نوع مراقبتی می‌توانم در خانه نیاز داشته باشم؟
- چگونه بفهمیم شیمی‌درمانی مؤثر است؟
- بعد از شیمی‌درمانی به چه نوع مراقبت‌های بعدی نیاز دارم؟
منابع مرتبط
مدارا با خشم
پس از تشخیص سرطان، احساس خشم، طبیعی است. این احساس ممکن است در زمان تشخیص، یا در هر زمانی در طول درمان و بهبودیافتگی، ایجاد شود. خشم یک واکنش عاطفی طبیعی است. برای داشتن احساسات ناخوشایند، احساس گناه نکنید و به خود، سخت نگیرید. خشم و سایر احساسات، بد نیستند. بااین‌حال، ممکن است در عصبانیت خود غرق شوید و بخواهید آن را به روش‌های سالم‌تری، ابراز کنید.
مدارا با ابهام
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان، ممکن است در مورد آینده، احساس عدم اطمینان داشته باشند. پس از تشخیص سرطان، ممکن است احساس کنید که امنیت زندگی شما کمتر از گذشته است. هنگامی که چنین احساسی دارید، درخواست حمایت بسیار مهم است. بیماران تازه تشخیص‌داده‌شده و همچنین بهبودیافتگان نگرانی‌های مشترکی دارند. با تیم مراقبت‌های سلامتی خود در مورد منابع موجود حمایتی در این شرایط، صحبت کنید.
خودانگاره و سرطان
خودانگاره بدان معنا است که شما در مورد خود چگونه فکر می‌کنید یا خود را چگونه می‌بینید. تغییرات فیزیکی و عاطفی ناشی از سرطان، میتواند خودانگاره شما را، تغییر دهد. خودانگاره، ممکن است ارتباط نزدیکی با تصویر بدنی شما داشته باشد. این ارتباط بدین معناست که بدن خود را چگونه می‌بینید و نسبت به آن، چه احساسی دارید. برخی تغییرات در احساس شما نسبت به خودانگاره‌تان، ممکن است مثبت و برخی دیگر، ممکن است احساساتی منفی باشند.