اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی‌اسکن)
زمان تقریبی مطالعه
۱۰ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی‌اسکن)
پزشکان از سی‌تی‌اسکن که اسکن CAT نیز نامیده می‌شود، برای یافتن سرطان استفاده می‌کنند. آنها همچنین ممکن است از این اسکن، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان پس از تشخیص، استفاده کنند. اسکن به شما امکان می‌دهد:
- مرحله سرطان را مشخص کنید. دانستن این موضوع به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا بهترین گزینه‌های درمانی را انتخاب کنید. همچنین به پزشکان کمک می‌کند تا میزان بهبودی شما را بررسی کنند.
- مکان مناسب برای بیوپسی را پیدا کنید.
- برنامه‌ریزی پرتودرمانی برای درمان سرطان.
- در طول دوره درمان، آگاه شوید که درمان، چقدر مؤثر بوده است.
- پس از پایان درمان، در طول مراقبت‌های بعدی، رشد سرطان جدید را بررسی کنید.
سی‌تی‌اسکن چگونه کار می‌کند؟
سی‌تی‌اسکن با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلف داخل بدن، عکس می‌گیرد. یک کامپیوتر، این تصاویر را در یک تصویر سه‌بعدی با جزئیات، ترکیب می‌کند. این تصویر، نواحی غیرطبیعی و هرگونه تومور را نشان می‌دهد.
برخی افراد قبل از اسکن، رنگ مخصوصی به نام ماده کنتراست دریافت می‌کنند. هنگامی که رنگ کنتراست در رگ تزریق می‌شود، از طریق جریان خون پخش شده و به ایجاد تصویر واضح‌تری از قسمت‌های خاصی از بدن کمک می‌کند. بسته به اینکه چه قسمتی از بدن شما نیاز به اسکن دارد، ممکن است به‌صورت خوراکی نیز، استفاده شود.
نواحی که معمولاً برای سرطان اسکن می‌شوند عبارت‌اند از سر، گردن، قفسه سینه، شکم، لگن یا اندام‌ها. سی‌تی‌اسکن “کل بدن” به‌طور کلی شامل قفسه سینه، شکم و لگن می‌شود. پزشکان اغلب از این نوع سی‌تی‌اسکن، برای مرحله‌بندی سرطان استفاده می‌کنند.
مزایای انجام سی‌تی‌اسکن معمولاً بیشتر از خطرات آن است. در طول سی‌تی‌اسکن، در معرض مقدار کمی اشعه قرار خواهید گرفت. تابه‌حال آسیبی در اثر تابش‌های با شدت کم، مشاهده نشده است. برای کودکان یا افرادی که به چندین سی‌تی‌اسکن و اشعه ایکس نیاز دارند، ممکن است احتمال بسیار کمی برای افزایش خطر سرطان در آینده وجود داشته باشد. در بسیاری از موارد، پزشکان از سی‌تی‌اسکن با دوز کم، برای کودکان استفاده می‌کنند، یا ناحیه‌ای که باید اسکن شود را محدود می‌کنند. اگر چندین سی‌تی‌اسکن و عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام می‌دهید، از پزشک خود در مورد آزمایشاتی که قرارگرفتن در معرض اشعه را کاهش می‌دهد و یا بدون اشعه قابل‌انجام هستند، سؤال کنید.
پت - سی‌تی‌اسکن یکپارچه integrated PET-CT scan
ممکن است پزشک شما یک اسکن PET-CT یکپارچه را پیشنهاد دهد. در این روند، از یک سی‌تی‌اسکن و همچنین اسکن دیگری به نام توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)، به طور ترکیبی، استفاده می‌شود. دستگاه هر دو اسکن را هم‌زمان انجام می‌دهد. هنگام توصیه این آزمایش، پزشک می‌تواند از ترکیب دو اسکن با هم بیشتر از یک آزمایش به‌تنهایی، اطلاعات کسب کند.
چه کسی سی‌تی‌اسکن را انجام می‌دهد؟
می‌توانید سی‌تی‌اسکن را در مرکز رادیولوژی یا رادیولوژی انکولوژی بیمارستان، انجام دهید. همچنین می‌توانید آن را در مرکز تصویربرداری تخصصی نیز انجام دهید. کارشناس رادیولوژی، اسکن را انجام می‌دهد و رادیولوژیست اسکن را می‌خواند و معنای آن را شرح می‌دهد.
آماده‌شدن برای سی‌تی‌اسکن
هنگامی که سی‌تی‌اسکن خود را برنامه‌ریزی می‌کنید، کارکنان بیمارستان یا مرکز، توضیح می‌دهند که چگونه باید آماده شوید.
تغذیه قبل از سی‌تی‌اسکن. کارکنان ممکن است به شما بگویند که از نیمه‌شب قبل از روز تصویربرداری، فقط مایعات شفاف بنوشید. همچنین ممکن است به شما بگویند که حداقل ۴ ساعت قبل از اسکن، غذا نخورید یا ننوشید. برای اسکن برخی از قسمت‌های بدن، خوردن و آشامیدن در هر زمان اشکالی ندارد. از تیم درمانی خود، بخواهید دستورالعمل‌های خاص متناسب با اسکن شما را برایتان شرح دهند.
پوشش مناسب. لباس‌های گشاد و بدون زیپ یا دکمه فلزی بپوشید. شما باید هر لباسی را که دارای فلز است و می‌تواند بر روی اسکن تأثیر بگذارد را در آورید. این شامل کمربند، گوشواره، پیراهن گیره‌دار یا زیپ‌دار، لباس زیر و عینک است. اگر لباس شما برای اسکن مناسب نیست، می‌توانید لباس بیمارستان بپوشید.
ماده کنتراست برای اسکن. ممکن است در طول اسکن، به یک ماده کنتراست نیاز داشته باشید. در این صورت، ممکن است پزشک از شما بخواهد که برای بررسی عملکرد کلیه آزمایش خون، انجام دهید. تا چند هفته قبل از اسکن، می‌توانید آزمایش خون را در هر زمان انجام دهید.
سابقه پزشکی شخصی یا نگرانی. برای صحبت در مورد این موضوعات با تیم درمانی، آماده باشید:
- تمام داروهایی که مصرف می‌کنید.
- هرگونه مشکل پزشکی مانند دیابت.
- هرگونه حساسیت دارویی یا غذایی که دارید.
- تجربه هرگونه واکنش آلرژیک به ید.
- اینکه آیا باید داروهای معمول خود را در روز اسکن مصرف کنید یا خیر.
- اگر در دوران شیردهی هستید یا ممکن است باردار باشید. سی‌تی‌اسکن می‌تواند نوزاد را در معرض خطر قرار دهد.
- هرگونه نگرانی که در مورد این تصویربرداری دارید.
بیمه، هزینه‌ها و رضایت. اگر در مورد هزینه سی‌تی‌اسکن خود نگران هستید، از قبل بررسی کنید که ارائه‌دهنده بیمه شما، چه میزان از هزینه را پوشش می‌دهد. بپرسید چه مقدار از هزینه را باید بپردازید. هنگامی که به مطب پزشک یا بیمارستان رسیدید، کارکنان از شما می‌خواهند که یک رضایت‌نامه را امضا کنید. این فرم بیان می‌کند که شما مزایا و خطرات اسکن را درک کرده و با انجام آن موافقت می‌کنید.
در طول سی‌تی‌اسکن چه اتفاقی می‌افتد؟
بسته به اینکه اسکن، روی کدام قسمت از بدن شما متمرکز می‌شود، ممکن است یک ماده حاجب دریافت کنید. ممکن است در محل تزریق، احساس گرما یا خارش کنید. یا ممکن است طعم فلزی در دهان خود داشته باشید. هر دو احساس باید بعد از چند دقیقه متوقف شوند. اگر واکنش شدیدتری مانند مشکل تنفسی دارید، فوراً به کارشناس اطلاع دهید.
کارشناس کمک می‌کند تا شما روی تخت، قرار گیرید. تخت ممکن است دارای تسمه، بالش یا یک گهواره مخصوص برای سر باشد تا بدن شما را در جای خود نگه دارد. احتمالاً به پشت دراز می‌کشید، اما کارشناس ممکن است از شما بخواهد که به پهلو یا شکم دراز بکشید. این بستگی به این دارد که کدام قسمت از بدن باید اسکن شود.
گاهی از سی‌تی‌اسکن برای برنامه‌ریزی پرتودرمانی استفاده می‌شود. در این صورت، وضعیت بدن برای اسکن بسیار مهم خواهد بود. تکنسین ممکن است از دستگاه خاصی مانند ماسک یا گچ برای ثابت نگه‌داشتن بدن در طول اسکن استفاده کند.
دستگاه سی‌تی‌اسکن شبیه یک دونات بزرگ است. تخت سنجش، از سوراخ بزرگ در مرکز دستگاه به جلو و عقب می‌رود. اسکنر به‌دور شما می‌چرخد. در ابتدا، تخت به‌سرعت در طول اسکنر حرکت می‌کند. این به کارشناس کمک می‌کند تا تأیید کند که بدن شما در موقعیت مناسب قرار دارد. پس از آن، تخت، کندتر حرکت می‌کند.
سی‌تی‌اسکن دردناک نیست. اما باید برای کل اسکن بی‌حرکت دراز بکشید، و ممکن است ناخوشایند باشد. ازآنجایی‌که اسکنر به شکل یک دونات است، هیچ‌وقت در اسکنر محصور نخواهید شد. صدای چرخیدن یا کلیک را از دستگاه خواهید شنید. صدای برخی از دستگاه‌ها بیشتر از بقیه است.
در طول اسکن، کارشناس در یک اتاق کنترل در همان نزدیکی خواهد بود. آنها می‌توانند شما را از طریق یک پنجره یا یک دوربین فیلم‌برداری ببینند و شما می‌توانید از طریق یک سیستم اینترکام (ارتباط تلفنی) با آنها صحبت کنید.
ممکن است کارشناس از شما بخواهد در بخشی از اسکن، نفس خود را حبس کنید. به این دلیل که حرکت بدن، ناشی از تنفس، می‌تواند تصاویر را تار کند. همچنین ممکن است تکنسین تخت را بالا، پایین یا کج کند تا زاویه درستی برای اشعه ایکس ایجاد کند. از آنها بخواهید که به شما، زمان حرکت تخت را اطلاع دهند.
آزمایش معمولاً تا ۱ ساعت طول می‌کشد. انجام اسکن به‌تنهایی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یا کمتر طول می‌کشد. اسکنرهای جدیدتر، از جمله سی‌تی‌اسکنرهای مارپیچی یا حلزونی، حتی سریع‌تر هستند. اگر قسمت بزرگ‌تری از بدن اسکن شود، ممکن است این آزمایش بیشتر طول بکشد. کارشناس باید بتواند قبل از شروع، به شما زمان تخمینی را اطلاع دهد.
وقتی اسکن انجام شد، ممکن است تکنسین از شما بخواهد چند دقیقه روی میز آزمایش بمانید. در طول این مدت، رادیولوژیست به تصاویر نگاه می‌کند تا ببیند آیا تکنسین نیاز به عکس‌برداری بیشتری دارد یا خیر.
بعد از سی‌تی‌اسکن
می‌توانید بلافاصله پس از سی‌تی‌اسکن به فعالیت‌های عادی خود مانند رانندگی برگردید. اگر ماده حاجب دریافت کرده‌اید، باید مقدار زیادی آب بنوشید تا آن را از بدن خود خارج کنید.
سؤالاتی که باید از تیم درمانی خود بپرسید
قبل از انجام سی‌تی‌اسکن، ممکن است بخواهید این سؤالات را از تیم درمانی خود بپرسید:
- در طول سی‌تی‌اسکن چه اتفاقی خواهد افتاد؟
- چه کسی سی‌تی‌اسکن را انجام خواهد داد؟
- سی‌تی‌اسکن چقدر طول می‌کشد؟
- آیا ناراحتی وجود خواهد داشت؟
- آیا می‌توانم در طول سی‌تی‌اسکن به موسیقی گوش دهم؟
- خطرات و مزایای انجام سی‌تی‌اسکن چیست؟
- آیا لازم است هر یک از تصاویر رادیولوژی قبلی را برای سی‌تی‌اسکن همراه داشته باشم؟
- آیا مرکز تصویربرداری توصیه شده، سی‌تی‌اسکن انجام می‌دهد؟
- آیا قبل از اسکن، یک ماده کنتراست دریافت خواهم کرد؟ اگر چنین است چگونه این ماده به من داده می‌شود؟
- آیا می‌توانم قبل از سی‌تی‌اسکن، چیزی بخورم یا بنوشم؟ آیا باید داروهای معمول خود را در آن روز مصرف کنم؟
- آیا در صورت بروز واکنش آلرژیک به ماده حاجب، مرکز، طرح و امکانات اقدام واکنش اضطراری را دارد؟
- آیا لازم است پس از سی‌تی‌اسکن، از هرگونه فعالیتی اجتناب کنم؟
- چه زمانی نتایج سی‌تی‌اسکن را دریافت خواهم کرد؟
- چگونه می‌توانم نتایج سی‌تی‌اسکن را دریافت کنم؟
- آیا به آزمایش‌های دیگری نیاز دارم؟
خواب بهتر زمانی که بی‌خوابی مرتبط با سرطان دارید
بی‌خوابی مرتبط با سرطان زمانی است که فرد پس از تشخیص سرطان، مشکلات قابل توجهی در خواب داشته باشد. مشکلات خواب مرتبط با بی‌خوابی می‌تواند شامل مشکل در به خواب رفتن، مشکل در خواب ماندن یا زود بیدار شدن باشد. برخی از افراد قبل از ابتلا به سرطان بی‌خوابی را تجربه می‌کنند و متوجه می‌شوند که خواب آنها پس از تشخیص سرطان بدتر می‌شود. تجربه بی‌خوابی در طول سرطان می‌تواند منجر به احساس ناخوشی و بی‌قراری در طول روز شود.
مدارا با خشم
پس از تشخیص سرطان، احساس خشم، طبیعی است. این احساس ممکن است در زمان تشخیص، یا در هر زمانی در طول درمان و بهبودیافتگی، ایجاد شود. خشم یک واکنش عاطفی طبیعی است. برای داشتن احساسات ناخوشایند، احساس گناه نکنید و به خود، سخت نگیرید. خشم و سایر احساسات، بد نیستند. بااین‌حال، ممکن است در عصبانیت خود غرق شوید و بخواهید آن را به روش‌های سالم‌تری، ابراز کنید.
مدارا با ابهام
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان، ممکن است در مورد آینده، احساس عدم اطمینان داشته باشند. پس از تشخیص سرطان، ممکن است احساس کنید که امنیت زندگی شما کمتر از گذشته است. هنگامی که چنین احساسی دارید، درخواست حمایت بسیار مهم است. بیماران تازه تشخیص‌داده‌شده و همچنین بهبودیافتگان نگرانی‌های مشترکی دارند. با تیم مراقبت‌های سلامتی خود در مورد منابع موجود حمایتی در این شرایط، صحبت کنید.