عوامل خطر ابتلا به سرطان پوست ملانوما

عامل خطر هر چیزی است که خطر ابتلا به بیماری مانند سرطان را افزایش می‌دهد. سرطان‌های مختلف، عوامل خطر متفاوتی دارند. برخی از عوامل خطر، مانند سیگار کشیدن و قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب، قابل تغییر هستند. برخی دیگر، مانند سن یا سابقه خانوادگی، قابل تغییر نیستند.

داشتن یک یا حتی چندین عامل خطر، به این معنی نیست که شما به ملانوما مبتلا خواهید شد. بسیاری از افرادی که عوامل خطر را دارند، هرگز به ملانوما مبتلا نمی‌شوند و برخی از افرادی که به آن مبتلا می‌شوند، ممکن است عوامل خطر شناخته شده کمی داشته باشند یا اصلاً نداشته باشند.

چندین عامل خطر می‌تواند احتمال ابتلا به ملانوما را در فرد افزایش دهد.

قرار گرفتن در معرض نور فرابنفش (UV)

قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) یک عامل خطر اصلی برای اکثر ملانوماها است. نور خورشید منبع اصلی اشعه ماوراء بنفش است. تخت‌های برنزه کننده و لامپ‌های خورشیدی نیز منابع اشعه ماوراء بنفش هستند.

اگرچه پرتوهای فرابنفش بخش بسیار کوچکی از پرتوهای خورشید را تشکیل می‌دهند، اما عامل اصلی اثرات مخرب خورشید بر پوست هستند. پرتوهای فرابنفش به DNA (ژن‌ها) درون سلول‌های پوست آسیب می‌رسانند. سرطان‌های پوست می‌توانند زمانی شروع شوند که این آسیب بر ژن‌هایی که رشد سلول‌های پوست را کنترل می‌کنند، تأثیر بگذارد.

الگو و زمان قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش ممکن است در ایجاد ملانوما نقش داشته باشد. به‌عنوان مثال، ملانوما در تنه (قفسه سینه و پشت) و پاها با آفتاب‌سوختگی مکرر (به‌خصوص در دوران کودکی) مرتبط بوده است. این امر همچنین ممکن است به این واقعیت مربوط باشد که این نواحی به‌طور مداوم در معرض نور ماوراء بنفش قرار نمی‌گیرند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ملانوماهایی که در این نواحی شروع می‌شوند با ملانوماهایی که در صورت، گردن و بازوها شروع می‌شوند، متفاوت هستند، جایی که قرار گرفتن در معرض آفتاب مداوم‌تر است.

و متفاوت از هر دوی این‌ها، ملانوماهایی هستند که در کف دست‌ها، کف پاها یا زیر ناخن‌ها (که به‌عنوان آکرال شناخته می‌شوند) ایجاد می‌شوند. ملانوم‌های لنتیجینوس یا روی سطوح داخلی مانند دهان و واژن (ملانوم‌های مخاطی) که در معرض نور خورشید کم یا بدون تماس بوده‌اند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اثرات اشعه ماوراء بنفش بر روی پوست و آنچه می‌توانید برای محافظت از خود و عزیزانتان انجام دهید، به بخش «تابش فرابنفش (UV)» و «چگونه از خود در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) محافظت کنم؟» مراجعه کنید.

خال‌ها

خال (که با نام خال گوشتی نیز شناخته می‌شود) یک تومور خوش‌خیم (غیرسرطانی) رنگ‌دانه‌ای است. نوزادان معمولاً با خال متولد نمی‌شوند؛ آنها اغلب در کودکان و نوجوانان ظاهر می‌شوند.

داشتن خال‌های زیاد: اکثر خال‌ها هرگز مشکلی ایجاد نمی‌کنند، اما کسی که خال‌های زیادی دارد، احتمال بیشتری دارد که به ملانوما مبتلا شود.

خال‌های غیرمعمول (خال‌های دیسپلاستیک): این خال‌ها کمی شبیه خال‌های معمولی هستند؛ اما برخی از ویژگی‌های ملانوما را دارند. آن‌ها اغلب از خال‌های دیگر بزرگ‌تر هستند و شکل یا رنگ غیرطبیعی دارند. (برای توصیف ظاهر خال‌ها و ملانوماها به بخش علائم و نشانه‌های سرطان پوست ملانوما مراجعه کنید.) آن‌ها می‌توانند روی پوستی که در معرض آفتاب قرار دارد و همچنین پوستی که معمولاً پوشیده است، مانند باسن یا پوست سر، ظاهر شوند.

خال‌های دیسپلاستیک اغلب در خانواده‌ها ارثی هستند. درصد کمی از خال‌های دیسپلاستیک ممکن است به ملانوما تبدیل شوند. اما بیشتر خال‌های دیسپلاستیک هرگز به سرطان تبدیل نمی‌شوند و به نظر می‌رسد بسیاری از ملانوماها بدون وجود خال دیسپلاستیک از قبل موجود ایجاد می‌شوند.

سندرم خال دیسپلاستیک (سندرم خال غیرمعمول): افراد مبتلا به این بیماری ارثی، خال‌های دیسپلاستیک زیادی دارند. اگر حداقل یکی از بستگان نزدیک ملانوما داشته باشد، به این بیماری سندرم خال و ملانوم متعدد غیرمعمول خانوادگی (FAMMM) گفته می‌شود.

افراد مبتلا به این بیماری در طول زندگی خود در معرض خطر بسیار بالایی برای ابتلا به ملانوما هستند، بنابراین باید معاینات پوستی بسیار کامل و منظمی توسط متخصص پوست (پزشکی که در مشکلات پوستی تخصص دارد) داشته باشند. گاهی اوقات عکس‌های تمام بدن گرفته می‌شود تا به پزشک کمک کند تشخیص دهد که آیا خال‌ها در حال تغییر و رشد هستند یا خیر. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که به این بیماران آموزش داده شود که ماهانه خودشان پوست خود را معاینه کنند.

خال‌های ملانوسیتی مادرزادی: خال‌هایی که از بدو تولد وجود دارند، خال‌های ملانوسیتی مادرزادی نامیده می‌شوند. خطر ابتلا به ملانوما در طول عمر در خال‌های ملانوسیتی مادرزادی بسته به اندازه خال، بین ۰ تا ۵ درصد تخمین زده می‌شود. افرادی که خال‌های مادرزادی بسیار بزرگی دارند، خطر بیشتری دارند، در حالی که این خطر برای افرادی که خال‌های کوچک دارند، کمتر است. به‌عنوان مثال، خطر ابتلا به ملانوما در خال‌های مادرزادی که کوچک‌تر از کف دست هستند بسیار کم است، در حالی که خال‌هایی که قسمت‌های بزرگی از پشت و باسن را می‌پوشانند (خال‌های تنه حمام) به‌طور قابل توجهی خطر بالاتری دارند.

خال‌های مادرزادی گاهی اوقات با جراحی برداشته می‌شوند تا شانس تبدیل شدن به سرطان را نداشته باشند. اینکه آیا پزشکان توصیه به برداشتن خال مادرزادی می‌کنند یا خیر، به عوامل مختلفی از جمله اندازه، محل و رنگ آن بستگی دارد. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که خال‌های مادرزادی که برداشته نمی‌شوند، باید به‌طور منظم توسط متخصص پوست معاینه شوند و به فرد آموزش داده شود که چگونه ماهانه پوست خود را معاینه کند.

باز هم احتمال تبدیل هر خال منفرد به سرطان بسیار کم است. با این حال، هر کسی که خال‌های نامنظم یا بزرگ زیادی داشته باشد، خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهد.

رنگ پوست، مو و چشم روشن‌تر

خطر ابتلا به ملانوما در افرادی که رنگ پوست روشن‌تری دارند، بسیار بیشتر از افرادی است که پوست تیره‌تری دارند.

در میان افرادی که پوست روشن‌تری دارند، افرادی که موهای قرمز یا بور، چشمان آبی یا سبز دارند یا پوستی که به‌راحتی کک‌ومک می‌زند یا می‌سوزد، در معرض خطر بیشتری هستند.

سابقه خانوادگی ملانوما

اگر یک یا چند نفر از بستگان درجه یک شما (والدین، برادران، خواهران یا فرزندان) به ملانوما مبتلا شده باشند، خطر ابتلا به ملانوما در شما بیشتر است. حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به ملانوما سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.

این افزایش خطر ممکن است به دلیل سبک زندگی مشترک خانوادگی که در آن مکرراً در معرض آفتاب قرار می‌گیرند، تمایل خانواده به داشتن پوست روشن‌تر، تغییرات ژنی خاص (جهش‌ها) که در یک خانواده ارثی است یا ترکیبی از این عوامل باشد.

برای برخی از افرادی که سابقه خانوادگی قوی ملانوما دارند، پزشکان ممکن است مشاوره و آزمایش ژنتیک را توصیه کنند تا ببینند آیا جهش‌های ژنی دارند که خطر ابتلا را افزایش می‌دهد یا خیر.

سابقه شخصی ملانوما یا سایر سرطان‌های پوست

فردی که قبلاً به ملانوما مبتلا شده است، خطر ابتلای مجدد به ملانوما در او بیشتر است. در افرادی که چندین بار به ملانوما مبتلا شده‌اند یا در سنین پایین به ملانوما مبتلا شده‌اند، پزشکان ممکن است مشاوره و آزمایش ژنتیک را توصیه کنند تا ببینند آیا جهش‌های ژنی دارند که خطر ابتلا را افزایش می‌دهد یا خیر.

افرادی که سرطان پوست سلول پایه‌ای یا سنگ‌فرشی داشته‌اند نیز در معرض خطر ابتلا به ملانوما هستند.

داشتن سیستم ایمنی ضعیف

سیستم ایمنی بدن به بدن کمک می‌کند تا با سرطان‌های پوست و سایر اندام‌ها مبارزه کند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (به دلیل بیماری‌های خاص یا درمان‌های پزشکی) بیشتر در معرض ابتلا به انواع سرطان پوست از جمله ملانوما هستند.

برای مثال، به افرادی که پیوند عضو انجام می‌دهند، معمولاً داروهایی داده می‌شود که سیستم ایمنی بدن آنها را تضعیف می‌کند تا از رد عضو جدید جلوگیری شود. این امر خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهد.

افراد آلوده به HIV، ویروسی که باعث ایدز می‌شود، اغلب سیستم ایمنی ضعیفی دارند و همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوما هستند.

مسن‌تر بودن

خطر ابتلا به ملانوما با افزایش سن افزایش می‌یابد، اما ملانوما می‌تواند در افراد جوان‌تر نیز ایجاد شود. در واقع، ملانوما یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در افراد زیر ۳۰ سال (به‌ویژه زنان جوان‌تر) است.

ملانوما که در خانواده‌ها ارثی است، ممکن است در سنین پایین‌تری بروز کند.

مرد بودن

در ایالات متحده، مردان بیشتر از زنان به ملانوما مبتلا می‌شوند، اگرچه این موضوع بسته به سن متفاوت است. قبل از ۵۰ سالگی، خطر ابتلا در زنان بیشتر است؛ پس از ۵۰ سالگی، خطر ابتلا در مردان بیشتر است.

گزرودرما پیگمنتوزوم

گزرودرما پیگمنتوزوم (XP) یک بیماری نادر و ارثی است که توانایی سلول‌های پوست را در ترمیم آسیب به DNA کاهش می‌دهد. افراد مبتلا به XP در معرض خطر بالای ابتلا به ملانوما و سایر سرطان‌های پوست در جوانی، به‌ویژه در نواحی در معرض آفتاب پوست خود هستند.