تست‌های نشانگر تومور (تومور مارکر) (Tumor Marker Tests)
زمان تقریبی مطالعه
۶ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
تست‌های نشانگر تومور (تومور مارکر) (Tumor Marker Tests)
نشانگر تومور، ماده‌ای است که در خون، ادرار یا بافت بدن یافت می‌شود. اصطلاح “تومور مارکرها” ممکن است به پروتئین‌هایی اشاره داشته باشد که هم توسط سلول‌های سالم و هم توسط سلول‌های سرطانی در بدن ساخته می‌شوند. همچنین ممکن است به جهش، تغییرات یا الگوهای موجود در DNA تومور اشاره داشته باشد. نشانگرهای تومور را نشانگرهای زیستی نیز می‌نامند.
پزشکان ممکن است از تست‌های نشانگر تومور، برای اطلاع از ابتلا به سرطان، استفاده کنند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا درباره سرطان شما بیشتر بدانند و به برنامه‌ریزی درمان کمک کنند.
چگونه از تست‌های نشانگر تومور استفاده می‌شود؟
سطوح بالای نشانگر تومور می‌تواند نشانه‌ی سرطان باشد. در کنار سایر آزمایش‌ها، آزمایش‌های نشانگر تومور، می‌توانند به پزشکان در تشخیص انواع خاصی از سرطان و برنامه‌ریزی درمان کمک کنند. آزمایش‌های نشانگر تومور، معمولاً برای انجام موارد زیر استفاده می‌شوند:
تشخیص سرطان. سطوح بالاتر نشانگر تومور ممکن است نشان‌دهنده نوع خاصی از سرطان باشد. آزمایش نشانگر تومور ممکن است به‌عنوان بخشی از تشخیص اولیه شما استفاده شود.
راهنمایی برای نوع درمان. برخی از آزمایشات نشانگر تومور، برای پزشکان مشخص می‌کنند که آیا باید شیمی‌درمانی یا ایمونوتراپی انجام دهند. برخی دیگر به پزشکان کمک می‌کنند تا بهترین داروها را انتخاب کنند.
بررسی اثربخشی درمان. تغییرات در سطوح نشانگر تومور می‌تواند نشان دهد که درمان چقدر خوب کار می‌کند.
پیش‌بینی شانس بهبودی. نشانگرهای تومور می‌توانند به پزشکان در پیش‌بینی رفتار و پاسخ سرطان به درمان، کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند شانس بهبودی شما را پیش‌بینی کنند.
عود سرطان. عود زمانی است که سرطان پس از درمان، مجدد رشد می‌کند. آزمایش‌های نشانگر تومور می‌توانند به پیش‌بینی میزان احتمال این امر کمک کنند. به همین دلیل است که این آزمایش‌ها ممکن است بخشی از روند مراقبت شما، پس از پایان درمان، باشد. آنها ممکن است زودتر از آزمایش‌های دیگر، به یافتن عود، کمک کنند.
همچنین ممکن است از آزمایش‌های نشانگر تومور، برای بررسی سرطان در افراد با خطر بالای بیماری، استفاده شود. یا ممکن است زمانی که پزشکان برای اولین‌بار سرطان را پیدا کردند، این آزمایش‌ها را انجام دهند تا درباره سرطان بیشتر بدانند.
محدودیت‌های آزمایش‌های نشانگر تومور
تست‌های نشانگر تومور، کامل نیستند. آنها اغلب مختص سرطان نیستند و ممکن است به‌اندازه کافی حساس نباشند تا عود سرطان را تشخیص دهند. وجود تومور مارکرها به‌تنهایی، برای تشخیص سرطان کافی نیست. احتمالاً برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان یا عود احتمالی، به آزمایش‌های دیگری نیاز خواهید داشت. برخی از محدودیت‌های آزمایش‌های نشانگر تومور در زیر فهرست شده‌اند.
- یک بیماری که سرطانی نیست، می‌تواند سطح نشانگر تومور را افزایش دهد.
- افراد بدون سرطان ممکن است سطح تومور مارکر بالایی داشته باشند.
- سطوح نشانگر تومور می‌تواند در طول زمان تغییر کند. آزمایش‌ها ممکن است هر بار یک نتیجه ثابت را نشان ندهند.
- سطوح نشانگر تومور ممکن است تا زمانی که سرطان بدتر نشود، بالا نرود. این به تشخیص زودهنگام سرطان، یا تشخیص افراد در معرض خطر، کمک نمی‌کند. همچنین کمکی به یافتن عود سرطان نمی‌کند.
- برخی از سرطان‌ها نشانگرهای توموری که در خون یافت می‌شوند را، نمی‌سازند و برخی از انواع سرطان هیچ نشانگر تومور شناخته شده‌ای ندارند.
- حتی اگر نوع سرطان شما نشانگرهای تومور ایجاد کند، سطوح نشانگر تومور شما ممکن است بالا نرود.
نشانگر تومور چگونه انجام می‌شود؟
یکی از اعضای تیم درمانی، از خون یا ادرار شما نمونه‌برداری می‌کند. نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه می‌رود. برخی از آزمایش‌ها باید بیش از یک‌بار انجام شود، زیرا سطح نشانگرهای تومور می‌تواند به طور منظم تغییر کند.
همچنین برای یافتن سرطان و بررسی درمان، به آزمایش‌های دیگری نیاز خواهید داشت. این نیاز، به این دلیل است که نتایج نشانگر تومور دارای محدودیت‌هایی است (به بالا مراجعه کنید) و گاهی اوقات نتایج، قابل‌اعتماد نیست. شرایطی مانند:
- آزمایش، نشان دهد که یک تومور وجود دارد یا درحال رشد است درحالی‌که وجود ندارد.
- نشان دهد تومور وجود ندارد درحالی‌که وجود دارد، یا به‌اشتباه نشان دهد درمان مفید بوده درصورتی‌که مؤثر نبوده است.
هیچ تستی کامل نیست، بنابراین پزشک شما احتمالاً چندین نوع آزمایش را برای یافتن پاسخ، تجویز خواهد کرد.
تست‌های نشانگر تومور و سرطان‌های خاص
پزشکان از تست‌های نشانگر تومور متفاوت، برای سرطان‌های مختلف استفاده می‌کنند. بااین‌حال، بسیاری از سرطان‌ها هنوز نشانگرهای توموری ندارند که بتواند به مراقبت کمک کند.
از تیم درمانی خود بپرسید که آیا آزمایش نشانگر تومور را انجام خواهید داد یا خیر.
سؤالاتی که باید از تیم مراقبت‌های سلامتی بپرسید
ممکن است بخواهید این سؤالات را از تیم درمان خود بپرسید.
- آیا فکر می‌کنید من به آزمایش نشانگر تومور نیاز دارم؟ کدام آزمایش‌ها و چرا؟
- آیا قبلاً به دنبال نشانگرهای تومور بوده‌اید؟ کدام یک از آنها؟
- این آزمایش‌ها چگونه انجام می‌شود؟ هر چند وقت یک‌بار باید آنها را انجام دهم؟
- چه کسی می‌تواند نتایج را برای من توضیح دهد؟
- اگر سطوح غیرطبیعی نشانگر تومور داشته باشم، به چه معناست؟ این نتیجه چگونه می‌تواند بر برنامه درمانی من تأثیر بگذارد؟
- آیا پس از پایان درمان سرطان، به آزمایش نشانگر تومور نیاز دارم؟
- از کجا می‌توانم درباره نشانگرهای تومور و آزمایش بیشتر بیاموزم؟
گوشت‌های فراوری شده و خطر ابتلا به سرطان
برای بسیاری از افراد، گوشت‌های فراوری شده جزء اصلی رژیم غذایی آنهاست. این گوشت‌ها شامل گوشت اغذیه‌فروشی در ساندویچ مانند هات‌داگ، پپرونی روی پیتزا، سالامی و بیکن و انواع سوسیس و کالباس هستند. باتوجه‌به رایج بودن گوشت‌های فراوری شده، آیا دلیلی وجود دارد که در مورد اثرات احتمالی آنها بر سلامت، از جمله پتانسیل آنها برای افزایش خطر ابتلا به سرطان، نگران باشیم؟ پاسخ کوتاه بله است.
خواب بهتر زمانی که بی‌خوابی مرتبط با سرطان دارید
بی‌خوابی مرتبط با سرطان زمانی است که فرد پس از تشخیص سرطان، مشکلات قابل توجهی در خواب داشته باشد. مشکلات خواب مرتبط با بی‌خوابی می‌تواند شامل مشکل در به خواب رفتن، مشکل در خواب ماندن یا زود بیدار شدن باشد. برخی از افراد قبل از ابتلا به سرطان بی‌خوابی را تجربه می‌کنند و متوجه می‌شوند که خواب آنها پس از تشخیص سرطان بدتر می‌شود. تجربه بی‌خوابی در طول سرطان می‌تواند منجر به احساس ناخوشی و بی‌قراری در طول روز شود.
مدارا با خشم
پس از تشخیص سرطان، احساس خشم، طبیعی است. این احساس ممکن است در زمان تشخیص، یا در هر زمانی در طول درمان و بهبودیافتگی، ایجاد شود. خشم یک واکنش عاطفی طبیعی است. برای داشتن احساسات ناخوشایند، احساس گناه نکنید و به خود، سخت نگیرید. خشم و سایر احساسات، بد نیستند. بااین‌حال، ممکن است در عصبانیت خود غرق شوید و بخواهید آن را به روش‌های سالم‌تری، ابراز کنید.