انواع آندوسکوپی
زمان تقریبی مطالعه
۸ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
انواع آندوسکوپی
آندوسکوپی، روشی است که به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل بدن بیمار را، مشاهده کند. پزشکان از این روش، برای تشخیص بیماری‌ها در اعضای بدن استفاده می‌کنند. از جمله:
- مری
- معده
- کولون
- گوش‌ها
- بینی
- گلو
- قلب
- مجاری ادراری
- مفاصل
- شکم
آندوسکوپ چیست؟
در طی آندوسکوپی، پزشک ابزاری به نام آندوسکوپ را وارد بدن فرد می‌کند. بیشتر آندوسکوپ‌ها، لوله‌های نازکی هستند که در انتهای آن نوری قدرتمند و دوربین کوچکی وجود دارد.
طول و انعطاف آندوسکوپ، به عضوی از بدن که توسط پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرد، بستگی دارد.
به‌عنوان مثال، یک آندوسکوپ غیرمنعطف به پزشک کمک می‌کند تا مفاصل را بررسی کند. در همین حال، یک آندوسکوپ منعطف به پزشک کمک می‌کند تا داخل روده بزرگ را مشاهده کند.
سایر ابزارهای مورداستفاده در آندوسکوپی
به‌طور معمول، آندوسکوپ دارای مجرایی است که از طریق آن پزشک می‌تواند ابزار را وارد کند. این ابزارها بافت را جمع‌آوری کرده و یا درمان می‌کنند.
انواع ابزار مورد استفاده در آندوسکوپی عبارت‌اند از:
- فورسپس انعطاف‌پذیر. ابزاری شبیه به انبر که برای گرفتن نمونه بافت استفاده می‌شود.
- فورسپس بیوپسی. این ابزارها، نمونه بافت یا نمونه‌ای از رشدی مشکوک در بافت را خارج می‌کنند.
- برس سیتولوژی. این ابزار، برای برداشتن نمونه‌های سلولی استفاده می‌شود.
- فورسپس برداشتن بخیه. این ابزار، بخیه‌های داخل بدن را بر‌می‌دارد.
چرا به آندوسکوپی نیاز دارم؟
پزشک ممکن است آندوسکوپی را به دلایل مختلف توصیه کند:
- غربالگری و پیشگیری از سرطان. به‌عنوان مثال، پزشکان از نوعی آندوسکوپی به نام کولونوسکوپی، برای غربالگری سرطان کولورکتال استفاده می‌کنند. در طول کولونوسکوپی، پزشک ممکن است توده‌هایی به نام پولیپ را حذف کند. اگر پولیپ‌ها برداشته نشوند، می‌توانند به سرطان تبدیل شوند.
- تشخیص بیماری یا کشف علت علائم. نوع آندوسکوپی که پزشک توصیه می‌کند، به قسمتی از بدن که تحت معاینه قرار می‌گیرد، بستگی دارد.
- برای درمان. پزشکان برای برخی از درمان‌های خاص، از آندوسکوپ استفاده می‌کنند.
درمان‌هایی که ممکن است شامل اندوسکوپ باشند، عبارت‌اند از:
- جراحی لاپاراسکوپی، که از طریق برش‌های کوچک روی پوست انجام می‌شود.
- لیزردرمانی که از پرتوی قدرتمند نور، برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
- فرسایش مایکروویو که از گرما برای ازبین‌بردن بافت سرطانی استفاده می‌کند.
- رزکسیون آندوسکوپی مخاط یا کالبدشکافی آندوسکوپی زیر مخاطی که جراحی با استفاده از یک آندوسکوپ در دستگاه گوارش انجام می‌شود.
- فتودینامیک‌تراپی که پس از تزریق یک ماده حساس به نور، تومور را با استفاده از لیزر از بین می‌برد.
- تحویل دارو که به آن تجویز دارو نیز می‌گویند
انواع آندوسکوپی
رایج‌ترین انواع آندوسکوپی در جدول زیر ذکر شده است.
نام رویه | نام ابزار | ناحیه یا اندام مورد بررسی | نحوه رسیدن آندوسکوپ به ناحیه موردنظر |
آنوسکوپی | آنوسکوپ | مقعد و/یا رکتوم | از طریق مقعد وارد می‌شود |
آرتروسکوپی | آرتروسکوپ | مفاصل | از طریق یک برش کوچک روی مفصل وارد می‌شود |
برونکوسکوپی | برونکوسکوپ | نای یا نای و ریه‌ها | از طریق دهان وارد می‌شود |
کولونوسکوپی | کولونوسکوپ | تمام طول کولون و روده بزرگ | از طریق مقعد وارد می‌شود |
کولپوسکوپی | کولپوسکوپ | واژن و دهانه رحم | بعد از اینکه ابزاری به نام اسپکولوم واژن را باز می‌کند، کولپوسکوپ در دهانه واژن قرار می‌گیرد و در بدن وارد نمی‌شود. |
سیستوسکوپی | سیستوسکوپ | داخل مثانه | از طریق مجرای ادرار وارد می‌شود |
ازوفاگوسکوپی | ازوفاگوسکوپ | مری | از طریق دهان وارد می‌شود |
گاستروسکوپی | گاستروسکوپ | معده و اثنی‌عشر که ابتدای روده کوچک است | از طریق دهان وارد می‌شود |
لاپاراسکوپی | لاپاراسکوپ | معده، کبد یا سایر اندام‌های شکمی، از جمله اندام‌های تناسلی زنان، از جمله رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ | از طریق یک سوراخ کوچک و جراحی در شکم وارد می‌شود |
لارنگوسکوپی | لارنگوسکوپ | حنجره، یا جعبه صدا | از طریق دهان وارد می‌شود |
نورواندوسکوپی | نورواندوسکوپی | نواحی مغز | از طریق یک برش کوچک در جمجمه وارد می‌شود |
پروکتوسکوپی | پروکتوسکوپ | رکتوم و کولون سیگموئید که قسمت پایینی روده بزرگ است | از طریق مقعد وارد می‌شود |
سیگموئیدوسکوپی | سیگموئیدوسکوپ | کولون سیگموئید | از طریق مقعد وارد می‌شود |
توراکوسکوپی | توراکوسکوپ | پلورا که غشاهای پوشاننده ریه‌ها و پوشاننده حفره قفسه سینه و ساختارهای پوشاننده قلب هستند. | از طریق یک سوراخ جراحی کوچک در قفسه سینه وارد می‌شود |
پزشکانی که آندوسکوپی را انجام می‌دهند، آموزش‌های گسترده‌ای در زمینهٔ اجرای این روند، می‌گذرانند. آنها همچنین به‌طور مداوم در مورد پیشرفت‌های جدید در فناوری، می‌آموزند.
چگونه برای آندوسکوپی آماده شوم؟
تیم درمانی، دستورالعمل‌های دقیقی را در مورد چگونگی آماده‌شدن آزمایش، برای شما شرح می‌دهند. برای مثال، ممکن است لازم باشد این مراحل را انجام دهید:
- چند ساعت قبل از آندوسکوپی، از خوردن یا آشامیدن، خودداری کنید.
- چند روز قبل از آندوسکوپی، مصرف داروهای رقیق‌کننده خون را، باهدف کاهش خونریزی، متوقف کنید. از پزشک بپرسید که کدام داروها را قطع کنید و همچنین، چه زمانی باید دوباره مصرف داروها را شروع کنید.
- ملین مصرف کنید یا از تنقیه، برای خارج‌کردن مدفوع از روده استفاده کنید. (البته فقط برای انواع خاصی از آندوسکوپی باید این کار انجام شود.)
بیمه، هزینه‌ها و رضایت.از شرکت بیمه بپرسید، چه هزینه‌هایی پوشش داده می‌شود. در مطب یا بیمارستان، از شما خواسته می‌شود که فرم رضایت‌نامه را امضا کنید. این فرم، بیان می‌کند که شما مزایا و خطرات این روش را می‌دانید و با انجام آن موافقت می‌کنید.
در طول آندوسکوپی، چه اتفاقی می‌افتد؟
برای اکثر روش‌های آندوسکوپی، نیازی به بستری‌شدن در بیمارستان به مدت طولانی، نخواهید داشت.
بسته به نوع آندوسکوپی، ممکن است بیهوشی دریافت کنید. بیهوشی، آگاهی از درد را مسدود می‌کند. بسته به نوع بیهوشی، ممکن است در طول عمل بیدار، خواب‌آلود یا خواب باشید. در حالت بیهوشی، تیم درمان، “مراقبت‌های بیهوشی” ارائه می‌دهد که شامل نظارت بر دما، فشارخون و ضربان قلب می‌شود.
در طول این عمل، پزشک تصاویر آندوسکوپ را بررسی و احتمالاً ضبط خواهد کرد. همچنین روش‌های دیگری را نیز انجام خواهد داد. این روش‌ها می‌تواند شامل نمونه‌برداری از بافت، برای آزمایش باشد.
بعد از آندوسکوپی
پس از آندوسکوپی، استراحت خواهید کرد. ممکن است عوارض جانبی خفیفی داشته باشید. عوارض جانبی، به نوع آندوسکوپی بستگی دارد و ممکن است شامل درد، خشکی گلو یا نفخ و گاز در روده باشد.
بسته به نوع بیهوشی که دریافت کرده‌اید، ممکن است نیاز داشته باشید که شخصی شما را به خانه برساند.
پس از بازگشت به خانه؟
مشکلات ناشی از آندوسکوپی غیرمعمول است، اما ممکن است رخ دهد. این مشکلات، شامل سوراخ یا پارگی، خونریزی یا عفونت، در ناحیه معاینه است.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً با پزشک صحبت کنید:
- تب
- استفراغ
- درد قفسه سینه
- مدفوع غیرطبیعی
- تنگی نفس
- درد شدید شکم یا سایر علائم غیرمعمول
تکنیک‌های جدید آندوسکوپی
تکنیک‌های جدید، آندوسکوپی را برای افراد راحت‌تر و تشخیص بیماری‌ها را برای پزشکان، آسان‌تر می‌کنند.
تکنیک‌های جدید آندوسکوپی عبارت‌اند از:
آندوسکوپی مجازی. برخلاف آندوسکوپی استاندارد، پزشک در آندوسکوپی مجازی، آندوسکوپ را وارد بدن نمی‌کند. این روش‌ها شامل توموگرافی کامپیوتری (CT) یا سی‌تی‌اسکن بخش‌های کم‌ضخامت بدن است. یک کامپیوتر این تصاویر را برای ایجاد نمای کامل‌تری ترکیب می‌کند.
محققان به بررسی و گسترش انواع دیگر آندوسکوپی مجازی ادامه می‌دهند:
- کولونوسکوپی مجازی. این روش برای بررسی داخل کولون، استفاده می‌شود. افرادی که این آزمایش را انجام می‌دهند، باید از روش‌های پاک‌سازی روده استفاده کنند. همچنین در صورت یافتن پولیپ به کولونوسکوپی سنتی نیاز خواهند داشت.
- برونکوسکوپی مجازی. این روش برای بررسی داخل ریه‌ها استفاده می‌شود.
- آندوسکوپی کپسولی. بیمار کپسولی کوچک دارای دوربین که به‌اندازه یک کپسول ویتامین است، را می‌بلعد. دوربین از داخل مری، معده و روده کوچک عکس می‌گیرد. دستگاهی که تقریباً هشت ساعت در بدن شماست، تصاویر را ضبط می‌کند و سپس پزشک آنها را بررسی می‌کند.
خواب بهتر زمانی که بی‌خوابی مرتبط با سرطان دارید
بی‌خوابی مرتبط با سرطان زمانی است که فرد پس از تشخیص سرطان، مشکلات قابل توجهی در خواب داشته باشد. مشکلات خواب مرتبط با بی‌خوابی می‌تواند شامل مشکل در به خواب رفتن، مشکل در خواب ماندن یا زود بیدار شدن باشد. برخی از افراد قبل از ابتلا به سرطان بی‌خوابی را تجربه می‌کنند و متوجه می‌شوند که خواب آنها پس از تشخیص سرطان بدتر می‌شود. تجربه بی‌خوابی در طول سرطان می‌تواند منجر به احساس ناخوشی و بی‌قراری در طول روز شود.
مدارا با خشم
پس از تشخیص سرطان، احساس خشم، طبیعی است. این احساس ممکن است در زمان تشخیص، یا در هر زمانی در طول درمان و بهبودیافتگی، ایجاد شود. خشم یک واکنش عاطفی طبیعی است. برای داشتن احساسات ناخوشایند، احساس گناه نکنید و به خود، سخت نگیرید. خشم و سایر احساسات، بد نیستند. بااین‌حال، ممکن است در عصبانیت خود غرق شوید و بخواهید آن را به روش‌های سالم‌تری، ابراز کنید.
مدارا با ابهام
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان، ممکن است در مورد آینده، احساس عدم اطمینان داشته باشند. پس از تشخیص سرطان، ممکن است احساس کنید که امنیت زندگی شما کمتر از گذشته است. هنگامی که چنین احساسی دارید، درخواست حمایت بسیار مهم است. بیماران تازه تشخیص‌داده‌شده و همچنین بهبودیافتگان نگرانی‌های مشترکی دارند. با تیم مراقبت‌های سلامتی خود در مورد منابع موجود حمایتی در این شرایط، صحبت کنید.