تست‌های نشانگر تومور (تومور مارکر) (Tumor Marker Tests)
زمان تقریبی مطالعه
۶ دقیقه
فهرست مطالب در این مقاله
تست‌های نشانگر تومور (تومور مارکر) (Tumor Marker Tests)
نشانگر تومور، ماده‌ای است که در خون، ادرار یا بافت بدن یافت می‌شود. اصطلاح “تومور مارکرها” ممکن است به پروتئین‌هایی اشاره داشته باشد که هم توسط سلول‌های سالم و هم توسط سلول‌های سرطانی در بدن ساخته می‌شوند. همچنین ممکن است به جهش، تغییرات یا الگوهای موجود در DNA تومور اشاره داشته باشد. نشانگرهای تومور را نشانگرهای زیستی نیز می‌نامند.
پزشکان ممکن است از تست‌های نشانگر تومور، برای اطلاع از ابتلا به سرطان، استفاده کنند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند به پزشکان کمک کنند تا درباره سرطان شما بیشتر بدانند و به برنامه‌ریزی درمان کمک کنند.
چگونه از تست‌های نشانگر تومور استفاده می‌شود؟
سطوح بالای نشانگر تومور می‌تواند نشانه‌ی سرطان باشد. در کنار سایر آزمایش‌ها، آزمایش‌های نشانگر تومور، می‌توانند به پزشکان در تشخیص انواع خاصی از سرطان و برنامه‌ریزی درمان کمک کنند. آزمایش‌های نشانگر تومور، معمولاً برای انجام موارد زیر استفاده می‌شوند:
تشخیص سرطان. سطوح بالاتر نشانگر تومور ممکن است نشان‌دهنده نوع خاصی از سرطان باشد. آزمایش نشانگر تومور ممکن است به‌عنوان بخشی از تشخیص اولیه شما استفاده شود.
راهنمایی برای نوع درمان. برخی از آزمایشات نشانگر تومور، برای پزشکان مشخص می‌کنند که آیا باید شیمی‌درمانی یا ایمونوتراپی انجام دهند. برخی دیگر به پزشکان کمک می‌کنند تا بهترین داروها را انتخاب کنند.
بررسی اثربخشی درمان. تغییرات در سطوح نشانگر تومور می‌تواند نشان دهد که درمان چقدر خوب کار می‌کند.
پیش‌بینی شانس بهبودی. نشانگرهای تومور می‌توانند به پزشکان در پیش‌بینی رفتار و پاسخ سرطان به درمان، کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند شانس بهبودی شما را پیش‌بینی کنند.
عود سرطان. عود زمانی است که سرطان پس از درمان، مجدد رشد می‌کند. آزمایش‌های نشانگر تومور می‌توانند به پیش‌بینی میزان احتمال این امر کمک کنند. به همین دلیل است که این آزمایش‌ها ممکن است بخشی از روند مراقبت شما، پس از پایان درمان، باشد. آنها ممکن است زودتر از آزمایش‌های دیگر، به یافتن عود، کمک کنند.
همچنین ممکن است از آزمایش‌های نشانگر تومور، برای بررسی سرطان در افراد با خطر بالای بیماری، استفاده شود. یا ممکن است زمانی که پزشکان برای اولین‌بار سرطان را پیدا کردند، این آزمایش‌ها را انجام دهند تا درباره سرطان بیشتر بدانند.
محدودیت‌های آزمایش‌های نشانگر تومور
تست‌های نشانگر تومور، کامل نیستند. آنها اغلب مختص سرطان نیستند و ممکن است به‌اندازه کافی حساس نباشند تا عود سرطان را تشخیص دهند. وجود تومور مارکرها به‌تنهایی، برای تشخیص سرطان کافی نیست. احتمالاً برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان یا عود احتمالی، به آزمایش‌های دیگری نیاز خواهید داشت. برخی از محدودیت‌های آزمایش‌های نشانگر تومور در زیر فهرست شده‌اند.
- یک بیماری که سرطانی نیست، می‌تواند سطح نشانگر تومور را افزایش دهد.
- افراد بدون سرطان ممکن است سطح تومور مارکر بالایی داشته باشند.
- سطوح نشانگر تومور می‌تواند در طول زمان تغییر کند. آزمایش‌ها ممکن است هر بار یک نتیجه ثابت را نشان ندهند.
- سطوح نشانگر تومور ممکن است تا زمانی که سرطان بدتر نشود، بالا نرود. این به تشخیص زودهنگام سرطان، یا تشخیص افراد در معرض خطر، کمک نمی‌کند. همچنین کمکی به یافتن عود سرطان نمی‌کند.
- برخی از سرطان‌ها نشانگرهای توموری که در خون یافت می‌شوند را، نمی‌سازند و برخی از انواع سرطان هیچ نشانگر تومور شناخته شده‌ای ندارند.
- حتی اگر نوع سرطان شما نشانگرهای تومور ایجاد کند، سطوح نشانگر تومور شما ممکن است بالا نرود.
نشانگر تومور چگونه انجام می‌شود؟
یکی از اعضای تیم درمانی، از خون یا ادرار شما نمونه‌برداری می‌کند. نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه می‌رود. برخی از آزمایش‌ها باید بیش از یک‌بار انجام شود، زیرا سطح نشانگرهای تومور می‌تواند به طور منظم تغییر کند.
همچنین برای یافتن سرطان و بررسی درمان، به آزمایش‌های دیگری نیاز خواهید داشت. این نیاز، به این دلیل است که نتایج نشانگر تومور دارای محدودیت‌هایی است (به بالا مراجعه کنید) و گاهی اوقات نتایج، قابل‌اعتماد نیست. شرایطی مانند:
- آزمایش، نشان دهد که یک تومور وجود دارد یا درحال رشد است درحالی‌که وجود ندارد.
- نشان دهد تومور وجود ندارد درحالی‌که وجود دارد، یا به‌اشتباه نشان دهد درمان مفید بوده درصورتی‌که مؤثر نبوده است.
هیچ تستی کامل نیست، بنابراین پزشک شما احتمالاً چندین نوع آزمایش را برای یافتن پاسخ، تجویز خواهد کرد.
تست‌های نشانگر تومور و سرطان‌های خاص
پزشکان از تست‌های نشانگر تومور متفاوت، برای سرطان‌های مختلف استفاده می‌کنند. بااین‌حال، بسیاری از سرطان‌ها هنوز نشانگرهای توموری ندارند که بتواند به مراقبت کمک کند.
از تیم درمانی خود بپرسید که آیا آزمایش نشانگر تومور را انجام خواهید داد یا خیر.
سؤالاتی که باید از تیم مراقبت‌های سلامتی بپرسید
ممکن است بخواهید این سؤالات را از تیم درمان خود بپرسید.
- آیا فکر می‌کنید من به آزمایش نشانگر تومور نیاز دارم؟ کدام آزمایش‌ها و چرا؟
- آیا قبلاً به دنبال نشانگرهای تومور بوده‌اید؟ کدام یک از آنها؟
- این آزمایش‌ها چگونه انجام می‌شود؟ هر چند وقت یک‌بار باید آنها را انجام دهم؟
- چه کسی می‌تواند نتایج را برای من توضیح دهد؟
- اگر سطوح غیرطبیعی نشانگر تومور داشته باشم، به چه معناست؟ این نتیجه چگونه می‌تواند بر برنامه درمانی من تأثیر بگذارد؟
- آیا پس از پایان درمان سرطان، به آزمایش نشانگر تومور نیاز دارم؟
- از کجا می‌توانم درباره نشانگرهای تومور و آزمایش بیشتر بیاموزم؟
گیجی و هذیان
گیجی و هذیان بر نحوه تفکر و رفتار فرد تأثیر می‌گذارد. وقتی فردی گیج یا هذیانی است، نمی‌تواند به‌وضوح فکر کند و ممکن است مانند همیشه رفتار نکند. این مسئله اغلب از بین می‌رود، اما می‌تواند نشانه‌ای باشد که مشکل جدی وجود دارد. گیجی به این معناست که فرد نمی‌تواند به‌وضوح فکر کند. افرادی که گیج هستند ممکن است آهسته‌تر فکر کنند. آنها ممکن است در تمرکز و درک آنچه در اطرافشان می‌گذرد مشکل داشته باشند.
چگونه از فکر کردن به سیگار دست برداریم
ترک سیگار زمانی که احساس می‌کنید نمی‌توانید از سیگار کشیدن دست بردارید می‌تواند سخت باشد. سیگار کشیدن ممکن است یک سرگرمی لذت بخش به نظر برسد؛ زیرا شما آن را با راحتی، سرگرمی و همراهی مرتبط می‌دانید. درعین‌حال، ممکن است ترک سیگار را بااحساس درد، بدبختی و فداکاری مرتبط کنید. این احساسات متضاد در سطح ناخودآگاه، زیر سطح افکار شما تقویت می‌شوند.
بدون مصرف دخانیات بعد از ترک
ترک کردن ممکن است ناراحت‌کننده باشد. ترک نیکوتین دارای دو بخش فیزیکی و روانی است. علائم فیزیکی آزاردهنده هستند؛ اما تهدیدکننده زندگی نیستند. بااین‌حال، اگر آمادگی مقاومت در برابر آنها را ندارید، می‌توانند شما را وسوسه کنند که دوباره به سیگار کشیدن یا مصرف برگردید. جایگزینی نیکوتین و سایر داروها می‌توانند به کاهش بسیاری از این علائم کمک کنند. اکثر افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند متوجه می‌شوند که بخش ذهنی ترک سیگار چالش بزرگ‌تری است.